Rómanza: bognar línur > milli línanna...

Í lýðræðislegri stjórnsýslu gildir þrígreining valds að minnsta kosti að forminu til: Löggjafarvald, framkvæmdavald, dómsvald. Vissulega álitamál hvernig svo gengur að framfylgja þrígreiningunni, en það er önnur saga.

Í lýðræðislegri kjarnafjölskyldu gildir einnig einskonar þrígreining valds: Vald móður, vald föður, vald barna. Og er stundum álitamál hvernig gengur að framfylgja þrígreiningunni, en það er enn önnur saga.

Tillitssamt par skiptir með sér valdinu: Hvort fer með sitt vald. Og kann á stundum að vera álitamál hvernig hvernig valdsvið skyldu skarast, en það er líka önnur saga.

Grandvar einstaklingur með vald yfir sjálfum sér lítur á sig sem þrískipta stjórnsýslueiningu: Hann setur sér reglur, hann leitast við að framkvæma samkvæmt reglum sínum, hann iðkar sjálfsgagnrýni og má tilneyddur dæma í eigin sök, hvað sem líður öllum máltækjum. Það getur jafnvel verið álitamál hvernig gengur að skipta sér svo upp og gæti orðið skemmtileg saga.

Samsafn einstaklinga á kvennaklósetti myndar einskonar klúbb eða kennslubók í mengjafræði valdsins: Flestar hugsanlegar myndir valds skarast, engu líkara en væri smækkuð mynd af öllu valdinu úti í hinum stóra heimi. Það er því eðlilegt að álitamálin geti verið mörg. Lítið klassískt dæmi: Borin er fram tillaga um að heimila körlum aðgang – fæst friðsamleg niðurstaða (af eða á) eða er málið afgreitt með blóðugum slagsmálum? Annað dæmi um álitamál: Er nóg að hafa eitt rúmgott kvennaklósett eða væri vissara að skipta því upp í mörg, sem sagt greina valdsviðin af, líkt og heiminum er skipt upp í mörg ríki?

Á líkan hátt mætti spyrja: Gæti allur heimurinn stuðst við eitt málgagn? Þegar stórt er spurt er best að svara nógu smátt spyrjandi á móti: Hve margir gætu stuðst við sama málgagnið án þess að allt færi í hund og kött? Hve margir geta fallist á og skapað sér reglur um eitt sameiginlegt kvennaklósett? Og þá t.d. hvort mættu vera auglýsingar þar, og ef svo þá hvort og hvaða reglur ættu að gilda um auglýsingarnar. Mættu þær vera á klósettpappírnum? Undir klósettsetunum? Á t.d. 37% alls speglaflatar? Eða 53%? Þannig mætti endalaust spyrja.

Friðrik Þór má kalla að sé á sinn hátt einskonar Laxness íslenskra kvikmyndagerðarmanna, þó engan veginn sé þar með sagt að komist hafi með tærnar þar sem bókmenntasamsteypan hafði hælana. Laxness þurfti hins vegar aldrei að vasast í bókhaldi, hvað þá heldur ganga frá manni til manns með vasa fulla af svoleiðis bókaramennt. Leitt að enginn Ragnar í Smára skuli hafa tekið Friðrik Þór að sér og beinlínis saumað að honum – hverjum einasta vasa. Enginn heiðvirður listamaður heldur það út til lengdar að vera sinn eigin framleiðandi, sín eigin samansaumaða samsteypa, hvað þá gangandi fyrir vasabókhaldi, slíkt heyrir til hreinna undantekninga í veraldarsögunni.

Allt öðru máli gegnir með íslensku fjölmiðlasamsteypuna eða hvað við eigum að kalla þann marghöfða þurs sem hefur gert sér leik að því að skipta um nöfn og númer eins og við um sokka, undir stjórn manna sem eru jafn færir í að leikstýra bókhaldi eins og Friðrik Þór kvikmyndum. Þessir menn virðast sumir hverjir hafa sér það eitt til styttingar dægranna að græða á líkan hátt og minkur skemmtir sér í hænsnabúi. Þeir hafa fæstir haft áhuga á því að reka vandaða fjölmiðla á líkan hátt og og Friðrik Þór að gera vandaðar bíómyndir.

Allt öðruvísi væri komið í íslenska kvikmyndaheiminum og íslenska fjölmiðlaheiminum ef menn – hver á sínu sviði – hefðu borið gæfu til að sameina krafta sína og sauma saman til góðra verka. Það kann ekki góðri lukku að stýra að snjallir kvikmyndaleikstjórar séu að vasast í bókhaldi, ekki frekar en snjallir fjármálamenn séu að vasast í ritstýringu fjölmiðla.

Gerður Kristný gerði þessu fyrirbæri góð skil í ritstjórnarpistli í Mannlífi í maí 2001, er bent á í þessum Fréttablaðspistli og vakin athygli á að Gerður hafi komist glettilega nærri kjarnanum í nýlega birtri niðurstöðu rannsókna vísindamanna við Yale-háskóla – að breyting verði á heilastarfsemi fólks þegar það eignast barn:

Spurning hvort áráttuhegðun sé ekki beinlínis einkennandi fyrir margan manninn – karla og konur – homo sapiens, og gæti átt við næstum hvaðeina sem hugurinn er gagntekinn af á ýmsum skeiðum ævinnar, allt frá æsku til elli. Sem sagt ekki bara nýfædd börn af holdi og blóði heldur líka hugarfóstur ýmis – sannfæringu, trú, lífsskoðun, jafnvel svo þegar verst lætur að gæti kallast mannlífsfasismi... Kannast einhver við fyrirbærið – í eigin fari eða annarra...?

Að elska svo út af lífinu – sjálfan sig, manninn sinn, konuna sína, barnið sitt, náungann, hálfan eða allan heiminn, sveitina sína eða alla jarðarbúa, hugsjón sína eða fyrirætlan – jafnvel svo heitt þegar verst lætur að öðrum stendur ógn af...

Er þetta ekki ein af ótal birtingarmyndum "mæðrafasisma" – þá í mynd hinnar föðurlegu ástar, feðra- eða föðurfasisma, í einu orði sagt: mannlífsfasisma. – NB! ekki með neinni skírskotun til blaðs Gerðar Kristnýjar.

Að mannlífsfasismi sé fólginn í að elska svo heitt mannlíf – einstakling, samfélag, þjóð eða allan heiminn – að hið elskaða er hneppt í ástarfjötra. Blindaður af ást fær elskhuginn ekki ímyndað sér annað en að mannlíf allt þrái að fá að njóta af honum unaðarins.

Frjálshyggja og feminismi ryðja sér til rúms af miklum krafti og ráðríki – eða skyldi segja yfirgangi? Þá eykst hætta á misnotkun í viðskiptum – hvort sem er á kynferðislegu sviði eða fjármála.

Þannig boðar frjálshyggjan óheft frelsi á öllum sviðum og raunar afnám samfélagslaga í fyllingu tímans – líkt og kommúnista dreymdi um að leggja niður ríkið í hinstu uppfylling sinna vona. Í þroskuðu samfélagi, líkt og í himnaríki að vænta má, eiga stjórnleysiskenningar mjög vel við, vissulega – á bæjunum þeim er tæpast vilji til að misbeita frelsinu eða fjötra náungann með alltumfaðmandi ráðríki.

Er við því að búast að dragi úr misnotkun í samfélagi sem boðar þegnum sínum að fara fram eins og þeim sýnist, einungis að gæti að ásýndinni, að sé í lagi – ímyndin útávið svokölluð?

Eða um hvað snýst annars ímyndafræði? Því fjalla boðorð um að skapa sér ímynd – að komi í stað hins innri manns? Snýst málið um að dylja misnotkun, misbeitingu?

Fæðingarár frjálshyggjunnar á Íslandi er 1984, þá er deilt var út 500 milljörðum í tannfé, sællar minningar. Hérlendur feminismi fæddist í rauðum sokkum, einhverjum árunum og raunum fyrr en með enga silfurskeið í munni, einungis forskotið á sæluna í fótarmenntinni. Eðlilega fór því minna fyrir feministum fyrst framan af og máttu sjóast vel í kjötkötlum karla og læra að greina silfurs liti frá svangra bókaramennt áður en tímabært þætti að lýsa yfir byltingunni og láta sverfa til stáls.

Hin fullkomna ímynd frelsishyggju kjötkatlanna snýst um fullkomnun. Ímyndin ber hvorki með sér misbeitingu né misnotkun, hvað þá fjötra, heldur ríkir fegurðin ein í lógóinu, í mynd hinnar fullkomnu ímyndar himnaríkis á jörð.

Hugmyndin með fjölmiðlalögum er að slá ryki í augu almennings – að dreifa athyglinni frá hinni eiginlegu meinsemd: að fyrirtæki, hlutafélög, eru orðin ríki í ríkinu. Á þeim bæjum tíðkast tæpast lengur nein persónulega ábyrgð – gangi fyrirtæki eitthvað í óhag er rjómi þess einfaldlega fleyttur ofan af og færður undir nýja kennitölu, nýtt sýslumannslén. Viðskiptavildinni sem sagt skotið undan.

IDOL-merkið, hið dýrmæta lógó, tákn alls rekstursins, áfram hið sama. Og allur reksturinn! Allt eins og áður, allt nema ábyrgðin. Ágóðinn af viðskiptavildinni situr eftir í vösum skuggabaldra.

Einstaklingur má sín á hinn bóginn einskis, lyfti hann litla fingri er hann sleginn af, drepi hann niður fæti á gráa svæðið er grundvellinum kippt undan honum. Persona non grada, sem á sér lítillar viðreisnar von – spjölluð kennitala um alla eilífð, hundelt fram á grafarbakka.

Hlutafélag getur farið fram eins og því sýnist – sama þótt útlimir þess séu höggnir af, eru innviðirnir, viðskiptavildin, dýrmætið mesta, einungis fært í nýjan skírnarkjól, nýjan kennitölubúning guðfeðranna. Undir æ bjartari himni – æ ofan í æ.

Þegar til lengdar lætur mun þetta viðhorf grafa æ meira undan markaðnum. Hinir ósvífnustu svífast einskis í skálkaskjóli nafnleyndar og makalausra kennitöluskipta og komast upp með það.

Þeir verða allsráðandi, hinir sterkustu á markaðnum – gínandi yfir öllum, líka yfir ráðríki Davíðs & Co. Fjölmiðlalög miða að því einu að gera fjölmiðla að undantekningu frá hinni annars afar sljóu ltd-túlkun kompanísins, svo flugbeittu í raun reyndar á blóðvelli alls herjar.

Hin aldagamla hugmynd með hlutafélögum er alls ekki sú að gera einstaklingum kleift að dulbúa sig í skálkaskjóli nýrra og nýrra skírnarkjóla og endurhannaðra brúðarkjóla – heldur að gera heiðarlegum mönnum kleift að koma hlutum í verk fyrir mátt samtaka en ekki unlimited ráðríkis.

Útgáfur DV & Fréttablaðsins skildu eftir sig blóði drifna slóð – í orðsins fyllstu merkingu. Fjölmiðlar byggðir á svo veikum grunnni, með öll sín baktjaldamál á óhreinu, geta tæpast gagnrýnt grundvöll annarra svo að mark sé takandi á. Þeir hafa glatað trúverðugleikanum.

Þó aldrei of seint að leggja spilin á borðið. En jafnvel þó ritstjórar hefðu á því áhuga, gætu þeir það? Það eru afar margir í kringum þá.

Á tímabili, hér fyrr á árum, var Morgunblaðið leiðandi í sjálfsgagnrýni fjölmiðla og má eigna blaðinu stóran hluta heiðursins að því að stjórnmálaflokkarnir misstu tök sín á fjölmiðlum. Hins vegar er blaðið og hefur alltaf verið og mun verða um ókomna framtíð tengt hinum stóru auglýsendum órjúfanlegum böndum. Eins og öll blöð eru núna.

Morgunblaðið tók þó á sig smá rögg í vetur og gerði dálitla úttekt á kjúklingaævintýri Búnaðarbankans sáluga og allra hinna afar meðvirku ævintýrahetja, banka og búa, og hvort ekki svínahirðar sættu úttektinni líka – sem var varla þó svo skeinuhætt að bankinn hafi kosið að skipta um nafn af þeim sökum – og kannski númer og lén líka? Ætli ímyndleikurinn sá hafi ekki verið runninn af öðrum og öllu spaugstofufræðilegri rótum. Hvað um það þá birti blaðið greinargott yfirlit í einni opnu – sem var þó einungis fréttarakning undanfarinna ára og fréttirnar tengdar. Eðlilega gerði hinn prúði skríbent blaðsins ekki minnstu tilraun til þess að skýra bakgrunn allra gjaldrotanna og hver hafi verið hugmynd bankanna með þátttöku í öllum rekstrarævintýrunum sem miðuðu sum að stórrekstri er jafnvel nægt hefði milljóna manna markaði - hvað þá bankastjórarnir hafi verið spurðir...

Ritstjórar allra blaðanna sitja í sömu súpunni gagnvart fyrirtækjafasismanum sem grasserar. Enginn treystir sér til að kafa í málin, allra síst í kennitölumálin. Ekki frekar en að nokkurt blaðanna treysti sér til að skýra ævintýralegan uppgang sterkustu banka og sterkustu kaupsýslumanna á undanförnum árum, líkast því sem peningum sé einfaldlega hægt að moka eins og sandi úr einu léninu í annað og byggja þannig upp gróðaveginn.

Peningamennirnir á bak við hin horfnu kennitölulén eru sumir í hópi helstu auglýsenda blaðanna, að Morgunblaðinu alls ekki undanskildu. Spurningar vakna um tök og mikil ítök og þó ekki síður um samtryggingu og þagnarhjúp fjölmiðla, samtryggingu blaðamanna og alls fjölmiðlafólks – að hlífi þeir, er helst höggva skyldi...?

Brösótt upphaf

- Það útgáfufélag sem stofnaði til Fréttablaðsins fór á hausinn. Það hefur því ekki alltaf horft vel með framtíð blaðsins?

"Nei. Frjáls fjölmiðlun stofnaði Fréttablaðið skömmu áður en hlutabréf féllu í verði víða um heim um páskana 2001. Tveimur mánuðum síðar féll gengi íslensku krónunnar. Þetta tvennt gerði í raun út um fjárhagsgrundvöll Frjálsrar fjölmiðlunar. Eigendur þess fyrirtækis nutu ekki mikillar velvildar; hvorki í viðskiptalífinu né meðal stjórnmálamanna. Í kjölfar áfallanna um vorið stóðu ríkisbankarnir fyrir því að flytja skuldir Frjálsrar fjölmiðlunar yfir í Útgáfufélag DV og koma því félagi í hendur manna sem forsvarsmenn bankanna annað hvort treystu betur til útgáfunnar eða hugnuðust þeim betur af öðrum ástæðum. Ég held að sagan hafi sýnt að þetta var misráðið – í það minnsta út frá öllum eðlilegum viðskiptalegum sjónarmiðum. Þeir DV-feðgar, Sveinn R. Eyjólfsson og Eyjólfur Sveinsson, bjuggu yfir mikilli reynslu en nýju eigendurnir ekki. Niðurstaðan varð sú að þeir ráku DV beint á hausinn; töpuðu gríðarlega á rekstrinum og náðu DV aldrei á flug. Undir það síðasta var blaðið í raun lifandi dautt; lesendur voru svo fáir að fréttir blaðsins spurðust varla út um samfélagið.

Forsendur stofnenda Fréttablaðsins brustu á fyrstu metrunum. Til rekstrarins var hvorki lagt nægjanlegt stofnfé né hafði blaðið aðgang að lánsfé. Tilraunir DV-feðga til að fá nýja hluthafa að rekstrinum tókust ekki og útgáfunni var hætt í lok júní 2002. Síðasta blaðið var aðeins 16 síður og prentað í rúmlega 30 þúsund eintökum. Félagið átti ekki meiri pappír. Auk þess var hluti starfsfólksins kominn í setuverkfall til að knýja á um launagreiðslur og aðrir búnir að yfirgefa skútuna."

- Frétt hóf útgáfu Fréttablaðsins að nýju í júlí 2002. Hvað sáu nýir aðilar við Fréttablaðið eftir svona hraksmánarlegt upphaf?

"Hugmyndir eru ekki annað hvort góðar eða slæmar heldur eru þær ýmist gerðar góðar eða slæmar. Rekstur Fréttablaðsins fram að þroti Frjálsrar fjölmiðlunar var í raun aðeins skólabókardæmi um að ef til fyrirtækja er stofnað með of litlu stofnfé og engum aðgangi að lánsfé fara þau á hausinn. Þetta er lögmál í blaðaútgáfu sem öðrum viðskiptum. Þótt rekstur Fréttablaðsins hafi verið hryllilegur hafði útgáfa blaðsins sýnt að það mátti vel reka Fréttablaðið réttu megin við núllið. Lesendur höfðu tekið blaðinu vel og það hafði lífgað við staðnaðan auglýsingamarkað. Það er líka spurning hversu mikinn lærdóm má draga af rekstri sem er að kafna úr fjárskorti. Forsendur útgáfunnar voru líka veikar á fleiri sviðum. Blaðið var prentað á aflóga prentvél sem skilaði litlum gæðum og réð ekki við stærri blöð en 24 síður. Ef við starfsfólkið vorum í keppni við hin blöðin vorum við eins og berfætt fótboltalið. Og ef við náðum að skora þá reið einhvert áfallið yfir; launagreiðslur drógust eða önnur áföll settu okkur í vörn."

(Fréttablaðið á 3ja ára afmæli sínu, föstudaginn 23. apríl, 2004. Kafli úr viðtali við ritstjóra blaðsins)

Út úr grátklökkri lýsingu ritstjórans og á hinn bóginn gengisþróuninni, sem sjá má hér, má lesa ýmislegt um hve ægi-óþolinmótt íslenskt fjármagn er. Komi ekki ævintýragróðinn á stundinni þá er keyrt í gjaldþrot – en komi svo ævintýragróðinn, þá er hann gjarnan keyrður burt, eitthvert annað, einfaldlega stungið undan.

Rautt sýnir gengisfallið um og upp úr páskum 2001 sem ritstjórinn minnist á (sem sagt erlendir gjaldmiðlar hækkuðu í verði) en blátt sýnir stíganda krónunnar sem hefst tæpu ári seinna og varir í u.þ.b. ár (sem sagt erlendir gjaldmiðlar lækkuðu í verði).

Þetta gengisfall krónu var þó ekki nema um 15% og stígandi hennar svona skammt undan! – Hvað máttu þeir þá segja í þá gömlu góðu daga þegar Ómar hafði hár...

Fréttablaðið hefur frá upphafi dásamað mjög frelsi Davíðs og alla stjórnleysisstefnuna – enda hið óhefta frelsi til ráðríkis hið eina sem gert hefur blaðinu kleift að lifa af hryllilegan rekstur, svo notuð séu orð ritstjórans í afmælisviðtalinu.

"Hugmyndir eru ekki annað hvort góðar eða slæmar heldur eru þær ýmist gerðar góðar eða slæmar," segir ritstjórinn og bætir enn fremur við: "Rekstur Fréttablaðsins fram að þroti Frjálsrar fjölmiðlunar var í raun aðeins skólabókardæmi um að ef til fyrirtækja er stofnað með of litlu stofnfé og engum aðgangi að lánsfé fara þau á hausinn. Þetta er lögmál í blaðaútgáfu sem öðrum viðskiptum. Þótt rekstur Fréttablaðsins hafi verið hryllilegur hafði útgáfa blaðsins sýnt að það mátti vel reka Fréttablaðið réttu megin við núllið."

Engum má vera betur ljóst en ritstjóranum að rekstur Fréttablaðsins og DV á undanförnum árum hefði aldrei kostað eigendur svo sára-sáralítið ef frelsis Davíðs & Co hefði ekki notið við og þeir voru svo ósparir að beita. Viðskiptavinir útgáfufélaganna voru einfaldlega látnir blæða í hverju gjaldþotinu á fætur öðru af því að "tilraunir til að fá nýja hluthafa að rekstrinum tókust ekki"... Sem sé byrgjar, prentverk, ríkisábyrgðarsjóður og blaðburðarbörn látin borga brúsann hvítflibbanna! Og það þó eitt af hinum "síðustu" blöðum væri "aðeins 16 síður og prentað í rúmlega 30 þúsund eintökum" – sem svarar til margfalds upplags gömlu blaðanna – þá barmar sér nútíma-útgefandinn á 3ja ára ritstjórnarafmæli sínu: "Félagið átti ekki meiri pappír. Auk þess var hluti starfsfólksins kominn í setuverkfall til að knýja á um launagreiðslur og aðrir búnir að yfirgefa skútuna."

Hvað máttu þeir þá segja í þá gömlu góðu daga þegar blöðin voru "aðeins" 16 síður og prentuð handa þeim sem kaupa vildu í "aðeins" nokkrum þúsundum eintaka hvert og eitt, væru þau ekki blað allra landsmanna? – Eða því þá að vera að prenta 30 þúsund eintök af blaði til að gefa landsmönnum ef gefendur eiga ekki fyrir því? Af því aðrir væru ekki of góðir til að greiða herkostnaðinn? Sér er nú hver gjafmildin!

Ef eigendur Þjóðviljans, Alþýðublaðsins og Tímans hefðu farið þessa leið og komist upp með það – líkt og nú er orðin gullvæg reglan – þá væru blöðin öll enn við lýði og gætu átt miklu gengi að fagna, alls burtséð frá slíkum tittlingaskít sem kalla má tekjur, alls burtséð frá því hver skyldi blæða, hverjum blæða gjafmildin.

ethic 3. grein: Blaðamaður vandar upplýsingaöflun sína, úrvinnslu og fram-
setningu svo sem kostur er og sýnir fyllstu tillitssemi í vandasömum málum.

DV fyrst að setja lögin! - DV fyrst að prenta lögin! - DV fyrst með fréttirnar!

Hver er fréttin – forsíðufregnin – uppslátturinn? Gæti þetta kallast fréttaflutningur á forsíðu DV 26. apríl 2004? Eða fremur fréttanauðgun? Tvær fullyrðingar: Gremja Davíðs bundin í lög og "Þetta er ekkert annað en ofbeldi".

Fyrri fullyrðingin varðar lög sem voru hvorki sett né tóku gildi fyrr en mörgum vikum eftir útkomu þessa tölublaðs – samt er fullyrt að búið sé að binda það sem kallað er "gremja Davíðs" í lög. Síðari fullyrðingin er höfð eftir einum af aðaleigendum blaðsins, kaupsýslumanni sem leysti til sín eignina DV (lógóið og alla viðskiptavildina, allt nema skuldirnar) fyrir nánast slik og ingenting – en kröfuhafar í DV-búið fengu að blæða, allt niður í blaðburðarbörn. "Það er verið að eyðileggja eignir manna," sagði Dagblaðs-eigandinn enn fremur afar sár í sama viðtali, talandi um fjölmiðlaeign sína, líkast að léti sem hefði verið að kaupa köttinn í sekknum, auðugasti maður þjóðarinnar, líkast til hafandi ekki grænan grun um hvaða eyðilegging og eignaupptaka lægi að baki hrossakaupum sínum – eða hvað?

Allt samkvæmt kokkabókum ráðríkisins mörg undanfarin 13 árin – að sé hin sjálfsagðasta leiðin til að byggja upp fyrirtæki og auð á Íslandi, a.m.k. hefur höfuðpaur lénsríkisins ekki lyft litla fingri til að stöðva blóðbaðið, einungis vaknar nú upp við vondan fjölmiðladraum. Og renna æ fleiri kaupsýslumenn á blóðlyktina. Vituð ér enn eða hvað?

Þá ævagömlu reglu í viðskiptum að menn skuli bera hvort tveggja – tap jafnt sem gróða – hefur Davíð og kompaní hans einfaldlega afnumið og var reglan svo sem ekki mikilsvirt fyrir. Hvítvoðungar í kaupsýslustétt skilja orðið ekki hvað hugtakið þolinmótt fjármagn þýðir, enda hinir eldri flestir búnir að gleyma því.

Þegar til kastanna kom, mörgum vikum eftir þennan uppslátt blaðsins um lagasetningu sem orðna raun, var "ofbeldið" þó ekki meira en svo, að lögin tóku gildi fyrir atbeina 33ja þingmanna, sem sé meirihluta á þjóðkjörnu þingi, en ekki fyrir ofbeldi eins eða neins, a.m.k. ekki í þingsölum, þó vafalaust hafi ýmsir og kannski ófáir verið múlbundnir á bak við tjöldin, líkt og blaðamenn á sinn hátt bak við tjöldin sín, og öllum þó full ljóst að þjóðin gæti átt síðasta orðið ef sérlegum umboðsmanni hennar sýndist svo. Og kunna þó sólskin enn að verða svört um sumur eftir.

Getur verið að orðið hafi gengishrun í fjölmiðlaheiminum öllum – þá ekki síst í blaðamannaheiminum? – Og mátti heimurinn við því? Hvað lýsir best gremju ritstjóra? Hvað best áróðri í skálkaskjóli? Hvaðan kemur fjölmiðlum heimild til að beita lesendur sína slíku andlegu ofbeldi sem þessi forsíðufregn er, og er þó einungis smá rjómi sem hér er fleytt ofan af, ofan af margra vikna ítroðslu á meðan margþvælt lagafrumvarpið var til umfjöllunar.

Eða er það hlutverk hins sjálfskipaða 4. valds að troða skoðunum sínum upp á og nánast upp í þá sem það þjónar, lesendur sína, allt frá nýlæsum börnum til elliærra? En á hinn bóginn að slá skjaldborg um þögn – um djúpa grafarþögn – um tilurð sjálfra sín? Sem stafar þó varla af neinni venjulegri sjálfsritskoðun heldur af drjúprættum ótta. Tækju blöðin á sínum eigin skúffumálum kæmust þau ekki hjá því að raska himneskri ró svo fjölmargra, ekki bara stóískri ró hvítflibba sinna og svartra.

Skyldi fréttavændi vera stundað á Íslandi? Að 4. valdið þiggji laun fyrir að láta múlbinda sig? Að beinlínis þiggi laun fyrir að þegja sem fastast um lögbrot og lagaklæki sinna nánustu peningavalda en hreyki sér á hinn bóginn sem dómstóll götunnar og æðsta máttarvald?

Ef blaðamenn hefðu staðið vaktina sína í stað þess að slá skjaldborg um þögnina – væri þá svo komið í hinum samtryggða, íslenska fjölmiðlaheimi í dag, að 700 manns störfuðu undir einum og sama og það hræ-ódýrasta hattinum – hatti sem kostað hefur hina ýmsustu eigendur sína í gegnum tíðina nánast slik og ingenting? Kæmi ekki ævintýragróðinn á stundinni þá var keyrt í gjaldþrot – en sýndi hann sig, þá keyrður burtu í grafarþögn og flaggað út undir einhverjum ævintýrafánanum.

Þessu broti úr innleggi rannsóknarblaðamanns lýkur svo: "Enginn fjölmiðlamaður, hvar sem hann starfar, getur unað því að valdníðslan nái fram að ganga. Legg til að efnt verði til mótmælafundar undir slagorðinu "Veltum borðum valdníðinganna"."

Svo mörg voru þau orð. Eða hvenær munu rannsóknarblaðamenn taka sér fyrir hendur að velta borðunum – og lýsa svo hjartnæmum orðum hinum miklu "náttúruhamförum" af mannavöldum, gjaldþrotunum öllum sem ekki einungis ógnuðu fjölda fjölmiðlafólks heldur lögðu líf fjölmargra einstaklinga og fyrirtækja í rúst – líf einstaklinga og fyrirtækja sem sluppu sum sé alls ekki á elleftu stundu, líkt og flestir blaðamenn þó gerðu og gátu glaðst mjög yfir með sínum mjög svo gírugu peningavöldunum. – Eða eru trúnaðarmál ráðherra, biskups og lögregluyfirvalda þeim aðgengilegri en þeirra eigin skúffumál? Eða á hinn bóginn viðvaningsbragurinn orðinn slíkur, að enginn kannist orðið við í hvaða skúffum sínum helst skuli leita?

Formaður Blaðamannafélags Íslands lýsti því yfir í Kastljósi skömmu síðar, á aðfangadagskveldi 1. maí, að hann kannaðist ekki við skakkan fréttaflutning. Hann hefði ekki séð þennan fréttaflutning sem fólk væri að amast við heldur sýndist t.d. Fréttablaðið og DV "taka afskaplega vel og faglega á þessu máli." Og lýsti formaðurinn síðan þeirri skoðun sinni að "málið snerist ekki um hvernig blaðamenn skrifuðu". Ennfremur, hve það væri "óheppilegt að vera að hræra upp í starfsumhverfi fjölmiðlastéttarinnar"...

Etíkin sem sé blívur, eða hvað: "Blaðamaður vandar upplýsingaöflun sína, úrvinnslu og framsetningu svo sem kostur er og sýnir fyllstu tillitssemi í vandasömum málum..."

Kjósi blaðamenn prófessorsstöðuna fremur en upplýsinguna, þá má líka bóka með Birtingi að blaðamenn munu staglast æ tíðar á hvort allt sé ekki bara í stakasta lagi, jafnvel í allra besta lagi, líkt og prófessor Altúnga einatt spurði og svaraði sjálfum sér og drottinvöldunum ávallt já-yrtur vel – og lét svo amen sitt fylgja á eftir efninu.

Samkeppnisstofnun er orðin skriffinnsku að bráð, eins og æ fleiri ríkisfyrirtækin, hvert af öðru. Á þeim bæjum þykir fremur ófínt að vera að abbast upp á frelsið á markaðnum. Ráðherrarnir ráða því og koma því til leiðar, að stofnanirnar ráði sem allra minnstu, einungis að ráði við nógu mikinn pappír, helst að drukkni í honum.

Sá tími sem rannsóknir taka hér á landi er ótrúlegur, að ekki sé sagt hreint óhugnanlegur, og á ekkert síður við embætti ríkissaksóknara og fleiri slíkra. Sami háttur er hafður á og iðnaðarmenn margir viðhafa: Vera með puttana í nógu mörgum verkefnum í einu – í þeirri von og trú að þannig geri þeir því fleiri viðskiptavini ánægða!

Hin endanlega ábyrgð á pappírsfjöllunum liggur hjá ráðherrunum. En íslenskir ráðherrar hafa ævinlega afsalað sér allri ábyrgð, ekkert síður þeir sem nú naga blýantana en forverar þeirra. Þessir æðstu yfirmenn ríkisstofnana beita sér alls ekki gegn ráðríki markaðarins, heldur þvert á móti, líkt og Finnur Ingólfsson, iðnaðar- og viðskiptaráðherra frá 1995 til 1999, söðlaði um á nánast einni langri seðlabankanóttu úr embætti æðsta yfirmanns Samkeppnisstofnunar í forstjórastól Vátryggingafélags Íslands, hvar setið hefur síðan.

Með öðrum orðum – æðsti yfirmaður rannsóknar gegn tryggingarfélögunum gerði sér lítið fyrir og labbaði hálfhring kringum borðið með viðkomu rass síns í aðeins níu langar nætur á stuttum Seðlabankastól. Hvorum megin borðs einhver skriffinnur síðan situr þykir sem sé léttvægt aukaatriði – kann þó að hafa vegið nokkuð þungt í þessu einstaka máli hver keyptur var eða seldur var fyrir borð rannsóknar.

Sektir lagðar á heilu eða hálfu atvinnugreinarnar – sem til álita kom í þessu máli tryggingafélaganna – myndi einungis alþjóð ein greiða, í því tilfelli með hærri tryggingariðgjöldum, nema félögin væru raunverulega rukkuð, og þá sjálfir eigendur þeirra og ekki síst þeirra forsvarsmenn. Hvað um það, með skriffinna sitjandi beggja vegna borðs, lognaðist rannsóknin eðlilega út af í frumskógi pappírsbleðla og fyrningarreglna, dó út fyrir skuld og makindalegt iðjuleysi rannsóknaraðila á ráðherralaunum og sakborninga á forstjóralaunum.

Etíkin sem sé blívur. Framkvæmdastjórar og stjórnir fyrirtækja bera ábyrgð á rekstri þeirra – en einungis samkvæmt lögum og því yfirleitt ekki í raun! – Á meðan litið er á dauða steinsteypu eða óræða viðskiptavild eða óræða ímyndavild sem persónulegan aðila með ábyrgð, þá munu forstjórar og stjórnarmenn fyrirtækja halda áfram að varpa ábyrgðinni af sér af fullum þunga en í skásta falli skella skuld á alla kennitölusteypuna, þ.e.a.s. hafi ekki verið steypt upp á nýtt – nýtt og gróðavænlegra lén.

Vandinn liggur þó fyrst og fremst hjá kaupsýslumönnum sjálfum, með öll sín ráðherralegu tök og ítök, hvaða guð þeir dýrka orðið blint og galið, líkt og meinið hjá blaðamönnum á sinn hátt, að dýrka eigendur sína og viðskiptavini þeirra, kaupsýslumennina, eins og guði.

Fjölmiðlafrumvarpið var frumstæð skottulækning hugstola frjálshyggjumanna sem í örvilnan sinni eru að átta sig á að himnaríki, fullkomið lén án laga og reglna, ríki án samfélagsstjórnunar, verður aldrei byggt á jörð – hvorki af þeim né af trúbræðrum þeirra í hinum öfgakantinum.

Fjölmiðlarisar verða áfram til staðar, hvað sem öllum lögum eða ólögum líður, einungis í duldari mynd. Svo lengi sem rót meinsins er til staðar mun skúffu- og pappírsfyrirtækjum einfaldlega fjölga – og enn fleirum verður flaggað út undir æ skrautlegri hentifánum, hlutunum fjarstýrt úr enn ævintýralegri fjarska.

Ríkisvald sem heimilar kaupsýslumönnum að dyljast að vild ofan í skúffum pappírstígra en lætur hinn almenna borgara blæða í sköttum öllum og skyldum – það er í skásta falli aumkunarvert. Fjölræði fyrirtækja á ekkert skylt við lýðræði, ekki fremur en fáræði eða fáráðlingsháttur. Þannig togast á skrifræðið og ráðríkið.

Banki sem kennir sig við landbúnað lánar hverju kjúklingabúinu á fætur öðru út á offjárfestingu. Verðhrun á markaði, verðrýrnun kjúklingabúanna. Bankinn heldur fyrirtækjunum á floti löngu eftir að þau eru raunverulega komin í þrot – stuðlar sem sagt að ólöglegum rekstri þeirra, vitandi vel að stjórnvöld munu ekki skipta sér að því.

Kaupsýsluvinum kjúklingabúanna (byrgjum, véla- og tækjasmiðjum og þar fram eftir götum) er hótað gjaldþroti búanna neiti þeir áframhaldandi viðskiptum og lengingu greiðslufresta – við gjaldþrot fengju þeir sem sagt ekki neitt. Bankinn bíður eftir heppilegum tíma til að keyra í þrotið, enda ætlunin aldrei nein önnur.

Bankinn eignast mest allt eftir þrot búanna, enda yfirleitt sá eini sem hefur tök á að framleiða þolinmótt reiðufé. Verðhrunið á markaði hefur jafnframt leitt af sér stækkun kjúklingamarkaðarins á kostnað annarrar kjötvöru – og fisks – en bið eftir auknu verðmæti búanna kallar á hið þolinmóða fjármagn.

Annað hvort á bankinn búin áfram þangað til markaðurinn hefur lagað sig að breyttum aðstæðum og verð búanna hefur hækkað nóg – eða fer líka leið og Landsbankinn með DV, selur þau að nafninu til ódýrt, aðilum sem eru tilbúnir að greiða uppbót eftir fjallabaksleiðum.

Viti menn! Sem sé "tilraunir til að fá nýja hluthafa að rekstrinum tókust"... Loksins, loksins!

Sem sagt, reglan blívur: Almennir kröfuhafar blæða – en bankinn og hin opinbera innheimta með allt sitt á "hreinu". Blóðreglan blívur og er þó enginn bankabrandari.

Baugur fékk DV fyrir slik og ingenting – sum sé á pappírunum – fyrir smáaura, því ella hefðu almennir kröfuhafar í það ævintýrabúið heimtað sitt.

Ágóðanum skipta svo Landsbankinn og Baugur á milli sín: Á margvíslegan máta í öðrum alls óskyldum viðskiptum greiðir Baugur bankanum hluta af – og einungis hluta – af því, sem upp á raunverulegt sannvirði DV vantar.

– Almennir kröfuhafar í ævintýrabúið – allt niður í blaðburðarbörn – blæða.

Þegar allt lagaumhverfi fasteignamarkaðarins var stokkað upp á seinni hluta síðasta áratugar tóku fasteignasalar drjúgan þátt í umbreytingunni með verulegri hugarfarsbreytingu sín á meðal, jafnvel að svo leit út um tíma sem markaðurinn væri orðinn allur annar og mannvænlegri en löngum hafði verið.

Brátt tók þó að síga á gömlu ógæfuhliðina með því einn og einn tók að drepa niður fæti á gráa svæðið og kanna hve óhætt væri að teygja sig langt, að lagaeftirlitið þó ekki rankaði við sér. Svo fast var sofið á verðinum að nú um stundir er markaðurinn kominn á tvist og bast og fasteignasölurnar unnvörpum klofvega á lagalegu línunni, með annan fótinn hér og hinn fótinn þar, nema hafi farið alveg yfir og yfirum og loks hringinn allan yfir á nýjan og æ gljáfægðari kennitölureit.

Á undanförnum misserum og allra seinustu árum hafa gorkúlurnar lagt undir sig fasteignablaðasíðurnar með svo miklum slætti, að legið hefur við stundum að sölumannsbrosin tækju út yfir allan þjófabálk og kaffærðu eignirnar sem auglýsingarnar þó áttu að selja.

Öllum mátti vera ljóst hvert var markmiðið, og ávallt eitt og hið sama, æ ofan í æ: Að taka fasteignamarkaðinn með áhlaupi – að vísu með skothylkin tóm, sem sagt buddurnar tómar, en hvað um það, ef markaðurinn lyti ekki hótuninni í hvelli og aðrar fasteignasölur ekki gæfust upp, þá allt í þessu fína, þá myndu einfaldlega einhverjir aðrir fá að lúta, sem sagt blæða fyrir allan herkostnaðinn við áhlaupin.

Dómsmálaráðherra – sem samkvæmt lögum ber að hafa eftirlit með fasteignamarkaðnum – lyftir ekki litla fingri. Viðskiptaráðherra – sem ber að hafa eftirlit með að lög um viðskipti séu haldin í heiðri – lyftir ekki litla fingri. Forsætisráðherra – æðsti yfirmaður Hagstofunnar og allrar kennitöluskráningar á Íslandi – lyftir ekki litla fingri. Ríkissaksóknari lyftir aldrei litla fingri – ekki nema lög séu svo gjörsamlega þverbrotin að alþjóð sé full ljóst að hann hefur alls ekki lyft litla fingri, nema sé of upptekinn við að taka smákrimmana kverkataki, þá hvað með það, stóru málin einfaldlega látin fyrnast.

Heiðarlegir fasteignasalar í stéttinni blæða, allur markaðurinn blæðir og að lokum alþjóð. Öllum blæðir nema þeim er skáru á æðarnar í upphafi. Líka Alþingi, sem horfir upp á allan óskapnaðinn eins og væri hann ekki til – blæðir út virðingu sinni, líkt og sjálfsvirðing þingmanna sé engin. Ný lög og lagfæringar breyta heldur engu fyrst framkvæmdavaldi veitist svo erfitt að lyfta litla fingri. Lög sem ekki er fylgt eftir eru óvirk lög, í skásta falli hrossalækningar.

Annars er þessar fasteignasölur bara kjúklingar og peð og alls ekki öll vitleysan eins. Allt lagaumhverfi fyrirtækja er á góðri leið með að verða eins og aðalsins forðum. Forréttindastétt sem eðall hins opinbera sneiðir hjá. – Einstaklingur sem ætlar sér að verða stór afklæðist einfaldlega eðli sínu en gerist fyrirtæki. Eftir það eru honum yfirleitt allir vegir færir – eins og rándýrunum í frumskóginum.

Á meðan bananaparadísin fær að þrífast eiga berskjaldaðir einstaklingar sér engra annarra kosta völ en skríða ofan í skotgrafir sínar og hætta að leika á þessum símalandi gauks-tungum tveim, eða hvað þær eru margar eða margfaldar í roðinu í þessum ævintýralegu lénaheimum. Nema vilji verða slegnir af?

Maðurinn með ljáinn er ávallt á næsta leyti þegar allsnaktir einstaklingar eiga í hlut. Tilbúinn að svipta hvern þann ærunni sem hefur ekki vit á því að dyljast í eitthverju fyrirtækjanna kennitöluskjólinu.

Upp með fyrirtækjavernd, niður með brækur og alla persónuvernd! Hengjum bakarana!

Svo gala gaukar – ekki bara í BNA, Írak og á alþingi Íslendinga, heldur spretta þessir laukar nú um heimsbyggðina alla.

Átök Hallgríms og Davíðs hafa einatt minnt svo á par í fjarbúð, eins og tvær litlar afar sjálfumglaðar greinar á afar stóru tré, eilíflega að reyna að sannfæra okkur hin um (eða rífast sín á milli um) hvors hugarheimurinn þeirra væri nú allur askurinn.

Æ, hve einfeldningsleg heimsmynd sem sífellt er verið að abba upp á okkur, uppá allar hinar greinarnar, úr þessum laufskrýddu brandarabönkunum, sífellt baðandi út kjarna lífs síns, seðlahúmornum, laufinu sínu æ þreyttara og visnara.

Greinar sem visna, fölnandi lauf, nú eða hendur sem blána ... grátbrosleg hryggðarmynd? Dettur þetta þó ekki að lokum af og fer að lifa sínu sjálfstæða, sjálfumglaða lífi í sandkassanum fyrir neðan?

Því miður þá eru Íslendingar ekki komnir út úr moldarkofunum nema einungis á borði – en alls ekki í orði. Glæsilegar eru vistarverurnar, vantar ekki, en engu að síður svífur hinn gamli andi koppamenningar yfir vötnunum. Þeim var þó vorkunn í gamla daga þegar hver og einn mátti tilneyddur vera með nefið oní hvers manns koppi, undir þröngri skarsúð eða hrifluðu hellugrjóti með upplýsingu eina í skjáborunni, væri ekki neglt fyrir.

Upplýsing hin seinni árin hefur ekki síst verið studd kennitöluflassi útgerðarmanna KGB-valdsins hins nýja, þessu sjálfskipaða 4. valdi sem telur sig eiga heimtingu á beinum og greiðum aðgangi að trúnaðarskjölum ráðherra, biskups og lögreglu, jafnt sem að sitja um hvern þann einstakling og ríkis þegn sem meðalmennskunni er ekki að skapi. En um flassið útgerðarmannanna er strengilega þagað, engu líkara en aldrei svo hefði verið ort en Stuðmenn neyddir til að snúa út úr alvöru textanum og yrkja heldur ljúfsáran gamanbrag um Bimbó:

Falt hefur það löngum verið, þetta KGB-liðið, til þagmælskuverkanna, enda hægastur vandinn að lyfta ekki litla viðvaningsfingri og fá þó greitt fyrir það, að þegja um rætur alls blaðadauða og þó margfalda endurnýjun lífdaganna - en einungis ráðast sínkt og heilagt á garðinn þar sem hann er lægstur, takandi á honum stóra sínum, jafnvel kverkatakinu eða hengjandi bakara eða berjandi biskupa fyrir smið, oftast í skjóli hins ritstjórnarlega nafnleysis heilagleikans.

Í valnum liggja þeir, á meðal annarra, sem staðið hafa undir fjármögnun fjölmiðlaútgerðanna, þar sem hver Bimbóinn hefur tekið við á fætur öðrum, eðlilega lítt baðandi sig í kennitöluflassinu líknarbelgs við ljótan skjá, en þá því fremur í skæru kastljósi bláskjás hins nýja eða í manni á mann, þegar þannig hefur legið á þeim, þessum hvítvoðungum æ endurbornari, sem eðlilega aldrei neinn vogar sér að skora á í alvöru sjómann, hvað þá á hólm – en þeir lýsandi því yfir hver eftir annan, kinnroðalaust, bláeygir frammi fyrir alþjóð, að tilgangur þeirra með lífinu sé sá einn að græða.

Þó langt í frá einsdæmi, koppamenningin, eins og veröldinni er nú komið - á góðri leið með að verða að litlu heimsþorpi þar sem slefberar KGB-valdsins hins nýja þegja æ fastar um stjórnendur sína, og fá enda borgað fyrir það, strengbrúðurnar, en leggja blásaklaust fólk út um allar jarðir í einelti svo sem dómurinn sem féll nú nýlega í máli prinsessunnar á bauninni fyrir Mannréttindadómstóli Evrópu sýnir og sannar.

Eineltið er ávallt samt við sig og þá fjölmiðlun fjölmælanna. Vissara að gæta tungu sinnar á mannmótum. Næstum hver sem er, allt frá hugmyndafræðingi ríkisstjórnarinnar til nálægustu borðdama og herra, kann að vera slefberi málgagns síns, næturgagns síns og gamans.

Æ vandrataðra verður um völundarhús ábyrgðarinnar. Ekki er langt um liðið síðan heimsveldi leið undir lok af því enginn vissi lengur hver væri ábyrgð hvers og eins. Það gekk sem sé ekki upp það áratugalanga dæmi að einstaklingar vörpuðu henni allri af sér – í því tilviki á herðar samfélagsins. Samt sem áður má heimsbyggðin enn horfa upp á draumóramenn burðast við að byggja himnaríki á jörð, enn eitt lénskipulagið. Nú heim fyrirtækja án ábyrgðar – en ábyrgðinni að vanda varpað á herðar óhreinu barnanna hennar Evu. Einstaklingar sem hafa ekki vit á að stofna til nafnleyndar, ekki vit á að kaupa sér fyrir slik almennilega kennitölu með ábyrgð ingenting, þeir einir skulu bera ábyrgð, sem sé þessa gamaldags persónulegu ábyrgð.

Þannig hafa draumastjórnmálamennirnir flotið sofandi að feygðarósi í þeirri trú að fyrirmyndarríkið rættist af sjálfu sér. Vakna svo upp við þann vonda draum að einhverjir aðrir í draumaliðinu eru að stela glæpnum, bókstaflega að byggja sitt einkahimnaríki fyrir sig og sína sérútvalda fjölmiðla, eins og draumastjórnleysi eigi að vera eitthvert einkamál þeirra en ekki bara stjórnarliðanna!

Allt eru þetta nú samt bræður í andanum þegar allt kemur til alls. Einungis skal beita ryðbrunnum alþingisljánum á illgresið, en alls ekki taka fyrir rætur vandans – slíta illgresið upp með rótum. Draumurinn um nafnleysi, ábyrgðarleysi, stjórnleysi, skal rætast – einungis skal vikið um hríð af draumaslóð inn á enn eina fjallabaksleiðina. Því allir eiga þeir sér eitt og sama lokatakmark, þessir úlfar í sauðagærum, það er afnám samfélagsstjórnunar. Lög eru að þeirra mati einungis bráðabirgðalög rétt á meðan heimsbyggð óranna þreyr kapphlaupið sitt um frelsi fyrirtækja – skattfrelsi og frelsi þeirra til að eiga sig sjálf og öðlast rétt til ríkis í ríkinu, rétt hins ráðríka, ábyrgðarlausa aðals.

Fjölmiðlalögin eru einungis til marks um stormasamar ástir samlyndra hjóna. Enn er alþjóð þreytt með kýtum og heilastagli páfagauka, auðvitað í fjarbúð að nýtísku móð, hvort hjónanna í sínu hugmyndalega fjölmiðlabúri galandi versin sín um frelsi einstaklingsins, sem sé frelsi samlyndra til athafna, að nútíðar skilningi sem sé frelsi til að dyljast undir hulinshjúp – og því skyldu þá ekki páfagaukar allir taka hjónakornin á orðinu? Og kjúklingar lénsaðalinn...?

Litla, gula hænan fann fræ.
Það var hveitifræ.
Litla, gula hænan fann fræ.
Það var lítið fræ.
Litla, gula hænan fann fræ.
Það var hveitifræ.

Litla, gula hænan sagði:
"Hver vill sá fræinu?"
Svínið sagði "Ekki ég."
Kötturinn sagði "Ekki ég."
Hundurinn sagði "Ekki ég."
Litla, gula hænan sagði:
"Ég vil sá fræinu."

Litla, gula hænan sagði:
"Hver vill slá hveitið?"
Svínið sagði "Ekki ég."
Kötturinn sagði "Ekki ég."
Hundurinn sagði "Ekki ég."
Litla, gula hænan sagði:
"Ég vil slá hveitið," og það gerði hún.

Litla, gula hænan sagði:
"Hver vill þreskja hveitið?"
Svínið sagði "Ekki ég."
Kötturinn sagði "Ekki ég."
Hundurinn sagði "Ekki ég."
Litla, gula hænan sagði:
"Ég vil þreskja hveitið," og það gerði hún.

Litla, gula hænan sagði:
"Hver vill mala hveitið?"
Svínið sagði "Ekki ég."
Kötturinn sagði "Ekki ég."
Hundurinn sagði "Ekki ég."
Litla, gula hænan sagði:
"Ég vil mala hveitið," og það gerði hún.

Litla, gula hænan sagði:
"Hver vill búa til brauð?"
Svínið sagði "Ekki ég."
Kötturinn sagði "Ekki ég."
Hundurinn sagði "Ekki ég."
Litla, gula hænan sagði:
"Ég vil búa til brauð," og það gerði hún.

Litla, gula hænan sagði:
"Hver vill borða brauðið?"
Svínið sagði "Það vil ég."
Kötturinn sagði "Það vil ég."
Hundurinn sagði "Það vil ég."
Litla, gula hænan sagði:
"Þið fáið ekki að borða brauðið.
Ég vil borða það."
Og það gerði hún.

Milljarðar króna, víst afar ófáir, hafa horfið á Íslandi á vegum fyrirtækja sem nú eru saman komin undir enn einum nýjum fjölmiðlahatti fjaðraskúfanna og hafa á undanförnum árum í krafti lagaheimilda Alþingis veðsett börn okkar og barnabörn og okkur sjálf fyrir óhreint beinamjöl.

Alsiða er að fjölmiðlafyrirtæki bregði yfir sig hulinshjúp en sýni á sér falskar hliðar út og suður til að komast hjá skyldum sínum við þjóðfélagið eða til að hygla forstjórum eða til að liðka fyrir sérstökum fyrirgreiðslum á borð við tómlæti Alþingis í pant fyrir veðsetningu barna okkar og barnabarna og okkar sjálfra fyrir óhreint beinamjöl.

Á hinn bóginn hafa blaðakóngar og sjónvarpsprinsar farið klaufalega að tilfærslum fjármuna enda fyrirmyndir sóttar blint út í heim. Þeir passa að hafa nýjar og nýjar kennitölur í skjölum, að lenskum móð, en passa ekki upp á að skríða með bossann allan, iljar og tær undir hjúpinn heldur láta sífellt sem séu hvítvoðungar varla hálfs mánaðar gamlir í krafti undirritaðra skírnarvottorða nýrra lánadrottna og hinna eldri bundinna á klafanum.

Samkvæmt skjalfestum heimildum öðluðust hvítvoðungar þessir mátt sinn og megin og auð undir borð fyrir milligöngu um samninga við hina ýmsustu lánadrottna fyrir hönd gorkúlna sinna sífellt upp sprettandi í nýjum kenntöluskjólum. Þeir kannast sjaldnast við að hafa heyrt sjálfa sig nefnda í gömlum heimildum þó ljósmyndir sýni þá kónga og prinsa í sínum fyrri lífum brosandi framan í heiminn að undirrita hulin skjölin.

Hvort þeir telja sig undirrita fyrir hönd sjálfra sín auðmjúklegast endurborinna eða til leikbrúða krýndra, er einungis formsatriði, enda aðalatriðið að fá aurana fyrir að ganga landa á milli lánadrottna sinna og óhreininda, óhreinu barbídúkkanna sjálfra sín og drottna Evu. Hvert mannsbarn veit af hverju lifandi dúkkulík hafa fengið svo mikið skuldafé í fylgju og hví allt gufaði síðan upp á Íslandi – auðvitað af því landið er alræmt kennitöluskjól og kvótahéðna.

Blaðakóngarnir og sjónvarpsprinsarnir neita að hafa sjálfir fengið krónu út úr þessum makalausu viðskiptum. En það er marklaust að berja sér á brjóst, þegar menn neita að skýra dularfullt misræmi í upplýsingum, þar á meðal skráningu í illuppljúkanlegum kirkjubókum kennitölumarkaðarins. Þögulir sem gröfinn starfa þeir ýmist í kyrrþey eða láta jarðsetja barbí að nafninu til, að upp megi rísa á ný, sólu fegri og umyrðalaust á nýjum æ gljáðari skírnarmyndunum.

Einkar athyglisvert er, að lítið hefur verið fjallað um þessi mál í fjölmiðlum landsins, síst af öllu í DV og Fréttablaðinu en Moggi þó þagar sínu þunna hljóði líkt og sjónvörpin ærandi auglýsingamögnuninni, hvað þá neitt þykkt málið hafi verið rætt á Alþingi, sem þó heimilaði óskapnaðinn – veðsetningu barna okkar og barnabarna og okkar sjálfra fyrir smánarlegt, óhreint mjöl í pokahornum fyrirtækja sem sífellt hafa látist ramba á ystu gjaldþrotanöf en þraukað þó borubrött eftir ótal ídýfuskírnir nýjar, allar kennitöluveislurnar.

Eðlilegt væri, að sá aðili, sem heimilaði veðsetningu barna okkar og barnabarna og okkar sjálfra, hunskaðist til að láta kanna hvers vegna fyrirtæki, sem aðeins voru holir hulinshjúpir, stagaðir saman úr óhreinum mjölpokum, veltu milljörðum króna fyrir milligöngu og skjól skálka og hvers vegna enginn síendurbornu eigendanna fjölmörgu hefur borið fjárhagslega ábyrgð á hvarfi þeirra. Eða hví hafa kennitölur afmáðst svo auðveldlega í laganna skjóli? Man sauður hvar lömb gengu, hvalur hvar blés? Man Adam eftir Evu?

Þetta sýnir, hversu brýnt er, að sett verði lög, alvöru lög en ekkert einnar nætur gaman, einhverjar lagahækjurnar krókstafaréttarins, heldur lög sem tryggi gagnsæi í fjárhagslegum tengslum fyrirtækja og eigenda þeirra, og þá allra – allra minkanna í hænsnabúinu, hvort sem fengist hafa við grímuklædda selstöðuverslun eða lafafrakkanna ellegar við barbí í súlnahúsunum – en tryggi ekki bara gagnsæi heilaþvottahúsanna tengsla við eigendur sína, enda dæmin af þeim einungis tekin í tilefni af allra nýjustu skírnarveislum þeirra hvítvoðunga.

Þetta væru lög er tryggðu skýlausa ábyrgð eigenda og stjórnenda fyrirtækja en ekki nafnleynd þeirra í skálkaskjóli pokapólitíkusa og lógóa – að viðskiptavinir og allur almenningur hafi þá á hreinu en ekki sífellt óhreinu, og að gagnkvæm sé ábyrgðin, og þá virðingin, eðlilega, og þá að sjálfsögðu að engum undanskildum, ekki einu sinni bestu pólitísku skinnum og pokaprestum.

Eða er ekki kominn tími til að hrista þessi ógrynnin óhreina mjölsins úr laganna sekkjum og svipta fjölmiðla sjálfskaparvítum sínum – sjálfgefnum forréttindum sínum til þagnar, landa og aura í Kyrrþey? Fyrr nær heldur enginn að greina brjóstmylkinga þessa í úlfsgærum frá flögðum fögru samansaumuðu undir sela og minkaskinnum.

Sé einungis nógu óhefts stjórnlyndis gætt og nógu sértækrar úthlutunar náttúruréttarins, þá væri vissulega mögulegt að skapa fullkomlega stöðugt kerfi, hvort sem væri á sviði fjölmiðlunar eða á hvaða öðrum sviðum mannlífs sem er.

Úthlutun lífsgæða samkvæmt dagbókum og 3ja ára ferilskrám einstaklinga kynni að fela í sér öruggustu jafnvægisstýringuna. Hver og einn jarðarbúi fengi þá einfaldlega úthlutað lífsgæðum eftir lífsreynslu s.l. 3ja ára. Allir væru ánægðir og enginn með neinar refjar, allra síst foringinn.

Slík sóknarstýring lífsgæðanna gæti með tíð og tíma orðið eitt allsherjar alheims-stjórnar-tæki. Fast sæti Íslendinga í fastanefnd Sameinuðu Þjóðanna og öruggt sæti í Öryggisráðinu gætu orðið fyrstu skrefin að því marki, að sjálfsögðu að því tilskyldu að neitunarvald foringjans væri absolút óumdeilanlegt.

Að fyllsta öryggis væri gætt, gæti fyrsta ályktunin þó miðað að breytingu á úthlutunarreglunni, að Sameinuðu þjóðirnar tækju upp kerfi kennitöluléna að íslenskri fyrirmynd og útrýmdu öllum gömlum og úr sér gengnum hugtökum, svo sem einstaklingum og jarðarbúum, úr stofnsáttmála jafnt sem í öllum stjórnmálaályktananna leik – að með tíð og tíma gæti stofnunin einhent sér í allsherjar nafnabreytingu og farið að kallað sig með rentu Hin sameinuðu jarðarlén...