< Punktar um passíu

 

 

 

Þriðji heimur?

 

Eftir upprisuna

 


Saga þessi, sem varla má kalla að sé harla langt leidd — þessir punktar um passíu pars á miðjum aldri og kynni þess frá einu vori til þarnæsta hausts, líkast til fram á vetur — var þetta ekki eiginlega og enn nánast eins og óskrifað blað er við skildum síðast við parið? Víst hefur punktum og kommum fjölgað all nokkuð í passíunni, en mörgu líka skolað dálítið til. Og hvað hafa punktar og hvað kommur að segja ef fremur fátt er á milli þeirra?

En er það í rauninni svo?

Í minningu um síðustu kvöldmáltíðina, krossfestingu og upprisu Krists fá þau næstum því heilt vikufrí. Alveg eins og þorskarnir.

Og víst er talsvert á milli þeirra. Það finna þau betur nú þegar ekkert gagg eða gjamm er þeim til ama eða sniglandist færibönd.

Hún er búin að vera slæm í bakinu á köflum. Núna er vissulega ekki eins kulda fyrir að fara eða bleytu og sagga í verkuninni og áður var og allt bónusbogrið minna. En það er líka erfitt, eins og í pottinn er búið af vélfræðingunum, að standa liðlangan daginn í sömu sporunum og horfa á þorskana líða tilbreytingarlaust hjá, einn af öðrum og allt upp í þúsund og jafnvel mörgþúsund. Og allir eins á svipinn. Og ekki einu sinni hægt að fá sér að reykja. Stundum svimar hana af þessu eilíflega starandi augnaráði, og þegar hún stígur inn fyrir þröskuldinn heima veit hún oft varla í þennan heim né hinn.

Og hann búinn að vera að ærast af öllu þvaðrinu í kringum sig, og allt stússið kringum þorskhausana uppi, uppi í efri hæðum, oft alveg að gera út af við hann. Þegar hann hefur átt símavaktina langar hann oft mest að hringja í ráðherrann og segja honum að éta skít. Því þá ekki? Ekki yrði aftur snúið og hann fengi af sparkinu þá brýningu og eggjan, sem hann fann að sig skorti, til að finna sér alminnilegt starf. Og á þriggja mánaða biðlaunum, lágmark takk, hann þekkti lögin nógu vel til að vita það að þessir þorskhausar kæmust ekki hjá því.

Svo að þau njóta þess að vera saman yfir hátíðina, njóta hvíldarinnar út í ystu æsar, líkt og varla hafi skugga borið á í samlífi þeirra. Þetta hafa heldur varla verið neinir skuggar sem orð væri á gerandi. Samt hefur henni fundist oft á tíðum hann ekkert vera of sáttur við hlutskipti sitt. Hún skilur það vel hvað varðar vinnulaunin, það á jafnt við um þau bæði, og hann raunar með öllu lakari laun en hún, hafandi heldur varla nein tök á að bæta sér þau upp með yfirvinnu, nema þá helst stöku sinnum að hann var fenginn til að aðstoða í móttökum í ráðuneytinu og í þingveislum. En var þá ekki því frekari ástæða til að efla með sér lífsfjör og kæti þar fyrir utan? Gat verið að honum fyndist hún uppfylla svo illa væntingar hans, vonir og drauma? Hann snerti hana æ sjaldnar að fyrrabragði. Lá iðulega fyrir eins og staur, líkast sem hann langaði varla til neins nema að berja skjáinn augum, ellegar berja lóminn; og aðhafðist þá helst ekkert nema að hún örvaði hann að fyrrabragði. Og dugði ekki alltaf til, hann væri svo þreyttur. Nema og ellegar það væru kannski fréttirnar í sjónvarpinu — sem hann mátti helst ekki missa af og átti oft til að leggja út af á býsna harm- og ef til vill full andrænan máta — að þær yllu honum hreinni og beinni heimshryggð? Þess voru víst dæmi.

Engu að síður, þau njóta þess að vera saman yfir hátíð upprisunnar og njóta og saman eilítillar birtu í brjóstum og hún fer ekki mikið, nei, ekki svo ýkja mjög, yfir strikið, og æ bjartari vornæturnar hjúfra þau sig saman svöl og hrein, hann jafnvel á stundum svalari en ólmasti foli. Aldrei þyrfti hann að óttast að hún færi með kíló af hassi út í náttúruna að fíla grasið þar sem það grær. Hún var löngu vaxin upp úr því, hafði lítillega reynt það á yngri árum en aldrei fílað það.

 

Þúsund þorskar á færibandinu ei þokast nær

Þúsund þorskhausar bíða afgreiðslu í móttöku ráðuneytisins, slíkt og hið sama brátt mörg þúsund í gömlu verkuninni. Upprisan er að baki og allir þeir kyrru heimsins morgnar. Hjól atvinnulífsins mjakast af stað og færibönd taka að snúast. Gaggið og gjammið getur orðið yfirþyrmandi eftir svona gott frí. Hann situr sveittur við að senda hausana sína út og suður, þó á stundum kysi hann allt eins að sjá á eftir þeim norður og niður, eftir leifturhröðum færiböndum völundarhúss símans. Eða stekkur móður af einni hæðinni upp á aðra eftir aðra, klyfjaður póstburðarpokunum, og svo aftur niður. Og má bljúgur hlýða á kellingarnar kjafta sig í hel.

Hún fær einum frídegi meir, einslags aukadag í bónus. Gamli hefur víst alltaf haft það þannig. Gætu auðvitað verið að umsalta, en það má karluglan eiga að hann unnir þeim vel smá aukahvíldar þennan annars mesta streðtíma ársins. Sjómennirnir verða líka að fá dag til að fiska áður en hjólin geta virkilega farið að snúast.

Aldrei er hráslaginn meiri en eftir hátíðir frelsarans, finnst henni. Að stíga inn fæti í hljóðan salinn mót köldum gustinum minnir hana bókstaflega á grafhvelfingu. Í móttökunni bíða tíu kör, eða um það bil fimm tonn, það eru um það bil þúsund þorskar sýnist henni eftir stærðinni að dæma, hann er frekar smár. Allur steindauður, auðvitað, en allur lifandi blóðgaður, þó nú væri, varla næturgamalt.

Myndi hún sjálf fá að bera beinin í þessum stað eða öðrum ámóta, er hún að hugsa þar sem þau eru að galla sig í stakkageymslunni og ljúka við að reykja. Núna var bannað að reykja í salnum og í kaffistofunni, af því að ungimann var hættur að reykja, og fylgdi hann banninu svo strangt eftir að sjálfur pabbi gamli komst ekki upp með neinn moðreyk. Gamli hafði þó komið því til leiðar að það mætti reykja þarna í stakkageymslunni, hann ætti þó að heita eigandinn enn þá, seiseiú ojú og hananú —.

Hún er frekar sein fyrir og félagar hennar eru öll á undan henni fram. Ómstríðar vélarnar taka að syngja og færiböndin sniglast af stað, heyrir hún og finnur um leið til svo undarlegs, seiðandi fiðrings í mjóhryggnum. Og sem hún er nær albúin, og búin að drepa í sígarettunni, og er að hnykkja sér í stígvélin, er þá ekki sem logastrengur fari um hana alla, frá hrygg og niður í annan fótinn, niður í mjöðm, hné og ökla og allt fram í tær, og henni veitist örðugt að rétta úr bakinu. Samt stjáklar hún fram, eins og kjagandi önd, öll í keng, og það fyrsta sem hún mætir er stingandi augnaráð ofan úr stiganum sem liggur upp í verkstjórakompuna. Allir eru komnir í stæðin sín og fyrstu gapandi þorskarnir upp á band, en ungimann gamlason stendur þarna í tröppunum, og er líkast því sem augun ætli út úr höfðinu á honum.

Heyrðu mig góða! hrópar til hennar gegnum vélarniðinn. Ef þú ætlar að fara að vera með einhvern trúðsleik núna þá geturðu átt þig forever!

Hve oft hún hafði ekki fundið til með ungamann. Hve sárt var ekki til þess að vita að svo stæðilegur, ungur og myndarlegur maður gæti ekki látið eftir sér að telja upp að tíu. Og þá kannski að nota smá af tímanum á meðan til að hugsa og tjá sig síðan af ofurlítilli skynsemi. Og því ekki af ofurlitlu skopskyni líka, eða væri til of mikils mælst? Ekki einasta stökkva sýknt og heilagt upp á nef sér. Kynni hann það og hún væri snöggtum yngri þá væri hún jafnvel dauðskotin í honum, það er hún viss um.

Innst inni finnur hún til óumræðilegrar sælu. Líður líkast því hún sé frelsuð, bænheyrð — líkt og upprisin! Vonar heitt og innilega að þetta sé eitthvað nógu alvarlegt að hún þurfi aldrei að stíga fæti þarna inn framar né í annan stað ámóta. Megi bara eiga sig sjálf forever! Þess vegna krossfesta sig, ef henni sýndist svo. Og hún getur ekki að sér gert að brosa, sem hún kastar sér á bakið upp á borð, öll engjandist, því að upp í hugann kemur svo skemmtileg hugmynd að grímu. Sér sjálfa sig í anda, þarna uppi á borðinu, eins og flattan, krossfestan þorsk og veit ekki hvort hún á að gráta af sársauka eða hlátri. Hver fjárinn er þetta annars, er hún hryggbrotin? Eða vinstri fótleggurinn, hver skrambinn er hlaupinn í hann? Engu líkara en að íkorni endasentist upp og niður hann eins og þetta væri eitthvert tré í skógi! Hún er svo viðþolslaus í fætinum að hún hugleiðir hvort að þurfi að taka hann af. Gætu þetta verið reykingarnar? Háræðaþrengingar? Má ekki til þess hugsa að stíga í hann, hvað þá að rétta úr bakinu —.

Útundan sér gegnum móðu táranna, líkast og í skrípamynd, sér hún félaga sína, með heyrnartólin sín og hárgrisjurnar strútandi út í loftið, blaðskellandi út að eyrum, eins og marsbúar að skemmta sér á raunverulegum trúðsleik eða í alvöru bíó, öll skiljandi sama misskilningi og ungimann. Salurinn myndi óma af hlátri ef ekki væri vélarniðurinn, nema af hlátri hans sem augljóslega minnst er skemmt og er nú kominn niður stigann og alveg að henni og æpir:

Ert rekin! Forever!

 

Heilög andagift?

Almenna listvinafélagið hefur fengið inni í ráðhúsi borgarinnar með sýningu, sem félagarnir hafa kosið að nefna Vor heilaga andagift? Hugmyndin kom til, reyndar fyrst án spurningarmerkisins, af því að svo vildi til að opnunina bar upp á hvítasunnuna, eða svo til, upp á laugardaginn. Því þá ekki það? Urðu ekki verkin þeirra til einmitt af því að andinn kom yfir þau? Eftir dálitlar umræður þar sem smám saman rifjaðist upp fyrir þeim flestum hvað átti að hafa gerst þennan sunnudag fyrir nærfellt tvöþúsund árum var á þetta að lokum fallist. Sum höfðu að vísu viljað sleppa hinum heilagri hluta og kalla sýninguna einungis Vor andagift, en það var fellt með þeirri miðlunartillögu að hnýta spurningarmerki aftan við og sýningarheitið þannig samþykkt samhljóða — Vor heilaga andagift?

Hún er á meðal þessara leikmanna, sem flest svo kjósa að kalla sig af hógværð sinni, þessir vinir listarinnar sem hafa komist að samkomulagi um að fullyrða ekki neitt um andagift sína. Vér einungis spyrjum, ykkar er að svara, er útskýrt fyrir sýningargestum við opnunina. Njótið vel! Og einnig veitinganna, gjörið svo vel! Þar er þó alltént að fá smá vínandagift... Hahaha!

Hann hefur fallist á að fara með henni. Og þó nú væri. Þurfti þó endilega, þegar þau voru að búa sig, að fara að tala um sauðalitina, sem var nýjasta klisjan hans, hvort hún gæti nú ekki í eitt einasta skipti klætt sig alminnilega, eða væri þetta ekki annars hátíðleg opnun?

Svo að hún ákvað að fara í sauðalitunum. Hafði raunar alveg eins hugsað sér eitthvað annað og hefði vel getað þegið góðar ábendingar, var satt að segja orðin dálítið þreytt á þessum litum á listvinafélagsfundunum og var nokkurn veginn viss um að fæstir myndu breyta verulega út frá því við opnunina. En hvað var hann líka að skipta sér að, og á þennan líka hátt sem hann átti til að gera, væri sá gállinn á honum. Ekki á neinn góðlátlegan máta, líkt og hann hafði gert lengi framan af, með bros á vör, og hún kunnað því svo ágætlega, heldur miklu líkara því að hann væri að kveða upp yfir henni áfellisdóm. Eða hreinan sleggjudóm.

Gott á hann! hugsaði hún og klappaði honum blíðlega um vanga. Hláturinn sauð niðri í henni við tilhugsunina um hvernig honum yrði við að sjá alla hjörðina.

Næstum sjö vikur eru liðnar síðan hún var rekin. Auðvitað komst gamlimann ekkert upp með að svíkja hana um laun í veikindafríi, hún hafði ritað honum skilmerkilega orðað bréf með þeim árangri að hún hefur verið á fullum launum þennan best borgaða tíma ársins og á uppsögnin enn nokkuð í land með að taka gildi. Sex vikur af þessum sjö hefur hún kjagað um eins og önd, sífellt haldin óþoli í fætinum, allt út af einhverri klemmdri taug í mjóhrygg. Nei, það voru ekki reykingarnar, hvað þá heldur hryggbrot, heldur brjósklos. Aðeins rétt vika er liðin síðan að hún fór á skurðarborðið og var úrbeinuð milli hryggjarliða og er núna alveg í skýjunum, nánast í sjöunda himni. Svo vel hafði tekist að hreinsa burt brjóskmylsnu á milli hryggjarliða er þrýst hafði á skyntaugar, er lágu ofan frá mænu og út á milli liðanna niður í mjöðm og fót. Svo vel hafði uppskurðurinn tekist, að varla gætti lengur skyntruflananna eða taugaáreitisins, sem mylsnan hafði valdið, já og á stundum engu líkara en að íkorni hefði hlaupið í skrokk á henni með ærslum og ólátum, líkt og nagandi á henni fótinn.

Og víst hefur hann oft verið góður við hana þennan tíma. Nuddað á henni bakið og stundum svo dásamlega að hún hefur svifið á vængjum alsælu inn í draumaheiminn. Bannað henni að ryksuga. Bannað henni að halda á innkaupapokum. Og iðulega snúist í kringum hana eins og skopparakringla, fullur af meðlíðan með henni. Nema að sem sagt upp á síðkastið hefur henni fundist vera farið að gæta einhvers óþols í fari hans, líkt og honum þætti orðið heldur hvimleitt að hitta hana fyrir flestum stundum heima. Tímann hefur hún notað vel, eftir því sem óþol hennar sjálfrar hefur leyft, og sem betur fer var ekki andlegt heldur einungis líkamlegt. Gönguferðir voru besta meðalið og önnur holl, áreynslulaus hreyfing, nokkuð sem hún var mun duglegri við en að taka inn verkjatöflur, sem harla lítið gagn virtust gera. Tók annars strax til við grímugerðina og hefur unnið af kappi, væri ekki bakóþolið því verra. Var það kannski það sem olli honum þessu óþoli sínu, hvað hún lagði sig fram við grímurnar sínar? Að minnsta kosti hefur hann látið sér fátt um finnast og hafði frábeðið sér að hún fengist við þessa iðju sína annars staðar en í vinnuherberginu. Hafði hún þó ekki farið með minnsta snefil af grímuefni út fyrir vinnuherbergisins dyr, og ekki haft ástæðu til. Ekki ólíkt farið og með síðasta draumaprins hennar og meðreiðarsvein um tíma, sem hennar núverandi hafði fyrirboðið henni að gefa sig hið minnsta á tal við — löggufétið, sem hann átti til að kalla, og átti skúrkurinn sá óneitanlega síðar eftir að gefa honum ærið tilefni til nafnbótar þeirrar, en hann starfaði reyndar sem kennari í lögregluskólanum — að hún sem sagt hvorki gæfi sig á tal við hann í síma né á annan ólífrænan, hvað þá lífrænan, máta og hafði hún þó ekki gefið honum minnsta tilefni til.

Óþol fyrir tölvum, óþol fyrir grímum, óþol fyrir sauðalitum, óþol fyrir gömlum meðreiðarsveinum! Fyrir hverju var hann ekki haldinn óþoli? Allavega ekki fyrir sínum eigin, gömlu eða fyrrum meðreiðarmeyjum, það eitt var víst, í þeim efnum var hann hreint alls ekkert svo óþolinn ef marka mátti hans eigin lipurlegu frásagnir af kaffihúsarápi, blómainnkaupum og aðstoð hans við þær um ýmislegt. Þá giltu ei lengur boðin né bönnin heldur skyldu allir vera svo jafnir í anda — og þá sumir eðlilega ofboðlítið jafnari í anda. Æ, þú skilur mig, er það ekki, góða mín. Þær eru svo bjargarlausar, kunna varla að elda, þekkja ekki einu sinni muninn á lífrænt og ólífrænt ræktuðu grænmeti. Ekki viltu að þær verði hungurvofunni að bráð? En ég treysti því að þú haldir þig á mottunni, ástin mín, yndið mitt næstum eina...

Hvort hún ekki kannaðist við þennan gamalgróna jafnræðisandatón hjá sínum gömlu og fyrrum — allir skyldu elska alla og allir vera jafnir í anda, þó eðlilega væri ekki sama hver ætti í hlut, Jón eða Gunna eða sjálfur síra Jón.

Þegar þau hafa búið sig, hvort í sitt skart á sína vísu, hýrga þau sig ofurlítið áður heima í eldhúsi og allt í góðu, kveikja meira að segja á kerti þó að vart sjái í logann í bjartri maísólinni, eru fyrr en varði farin að spjalla saman um heima og geima. Eina sem hún þarf að varast, þegar þannig liggur á þeim, þó að oft hendi að hún gleymi sér, er að fara ekki út í of miklar málalengingar, og helst ekki að nota samlíkingar eða vitna í söguna, allt slíkt er eitur í hans beinum og veldur honum óþoli. Gat verið að hann hefði einhvern tímann fengið yfir sig nóg í þeim efnum — sem hún aftur á móti hafði svo mikið yndi af, ekki síst að tengja söguna saman, tengja nútímann við hið liðna og leita uppi samsvaranir sem ef til vill mætti læra af. Og allt eins í sögu þeirra sjálfra sem einstaklinga. Færi hún mikið út í slíka sálma átti hann einatt til að láta í ljósi ógurlegan leiða og var þá oft viðkvæði hans að fyrir sér snerist lífið um að horfa fram á veginn en ekki til baka — eða færir ekki hver dagur oss nær draumum vorum?

Allavega leitt, fannst henni, hve hann var oft áhugalaus um hennar ýmsu áhugasvið. Samt kom hún alls ekki að tómum kofanum þá sjaldan sá gállinn var á honum að hann opnaði sig og ysi á móti henni úr sínum gnægtarbrunni fróðleiks og skemmtunar.

Reyndar var þetta sjónarmið hans gagnvart lífinu og tilverunni henni nokkuð gamalkunnugt frá einni fyrri tíð þó að um margt í gjörólíkri mynd væri — fyrir margt löngu hafði hún um hríð verið í tygjum við sagnfræðispekúlant mikinn er vissulega hafði ekki látið sig muna um að klifra upp í efri hæðir hjallanna og tróndi víst núna á efstu trönu sem prófessor og var raunar einnig einn helsti álitsgjafi fjölmiðla í hinum ýmsum sagnfræðilegri efnum, þá sjaldan að miðlunum þeim þóknaðist að líta upp frá nafla sínum litla og hyggja um sinn að fortíð og forveru, og jafnvel skoða nútíð og framtíð í því töfranna ljósi.

Hve vel hafði ekki annars farið á með þeim er þau við sitthvorn borðstofuborðsendann, gjarnan með rómantískt kertalog sín á milli, eyddu flestum frístundum saman í að búa til módel — hann að líma saman og mála módel úr plasti af skipum, bátum og flugvélum, þó aðallega flugvélum, hún aftur að fást við, á sinn hátt, módelin sín, grímurnar.

Þetta væri allt hismi og hjóm, hafði ævinlega verið viðkvæði hans, kæmi hún inn á einhver sagnfræðileg, stjórnmálaleg, málfræðileg eða hver þau menningarfræðilegu efni annars voru, að hún ekki minntist á eitthvað er tengdist svokallaðri stafrænu, er þá var nýtt orð í málinu á kornungri tölvuöld. Þá fékk hann raunverulega grænar bólur, enda var víst á þeim tíma verið að reyna setja þá lektora og dósenta inn í þau nýjustu fræði. Annars fékk hann grænar bólur út af svo afskaplega mörgu, ekki einasta fræðunum heldur líka út af fréttum, hvort sem var í blöðum, útvarpi eða sjónvarpi, að ekki væri um að tala fréttaskýringarþætti sem voru eitur í hans beinum, sem og tónlist af öllu tagi, og eins fékk hann þó nokkrar bólur út af kvikmyndum, leikhúsum, og jafnvel listhúsum. Og gönguferðum, sem hann þoldi alveg sérstaklega illa. Þá fékk hann oft dökkgrænar bólur undir handarkrikana af því einu að bera hvolpana sína tvo, en þetta var fremur þunglamalega samanrekinn stubbur með ansi holdmikla upphandleggi og axlarvöðva nokkuð drjúga.

Eina sem hann virtist ekki hafa ofnæmi fyrir var módellím, módelmálning og munnmælasögur, sem hann svo kallaði kjaftasögur og hafði mikið yndi af, að ógleymdu sögukennslukaupinu og fjölmiðlasporslunum, sem hann aftur einlægt sló um sig með að væru eiginlega einu ætu ávextirnir á þessum afgamla meiði sögu og epískra vísindasálma, sem hann hefði hengt sig í, eins og hann átti til að orða það. En sagnakveðskapur, söguljóð alls kyns og drápur, út frá sagnfræðilegu eða með öðrum orðum út frá hreinu vísindalegu sjónarmiði séð, voru eitt hans helsta viðfang í starfi og var vissulega ansi merkilegt rannsóknarefni, fannst henni, þótt því miður hún lítil kynni hefði haft af. Mikið gat hann samt verið skemmtilegur væri sá gállinn á honum, að hún ekki um talaði þá sjaldan hann kom inn á þessi vísindafræðilegu efni sérgreinar sinnar, eða vísindalegu sálmaepík, sem hann svo kallaði sjálfur, sérstaklega eftir tvo eða þrjá hvítvínssopa, þó að vísu síður væri gaman með honum er soparnir voru farnir að telja álíka margar flöskur, en hvítvín, og sér í lagi rínarvín, elskaði hann jafn heitt og hann allan spíritus þoldi alls ekki, og kom óneitanlega oft á daginn þá er þau annað veifið skruppu kvöldstund á bar og hann þóttist geta harkað af sér óþolið þó að fáeinum sterkum bætti ofan í öll laufléttu kaupin.

Það áttu þau þó svo sannarlega sameiginlegt að vera haldin fullkomlegu óþoli fyrir rafurmögnuðum eyrnamergsþvottinum sem svo víða var boðið upp á á börum. Og allsendis án þess að sérstaklega væri um slíkt beðið, hvað þá að þess væri óskað að uppvaskið meiddi báðar hlustir tvær. Var þá oft þrautaráðið að hella nógu af deyfandi spírituslyfjan ofan í sig til að lina þrautirnar, og það þótt óhjákvæmilega uppfylltust um leið draumar allir og miklu væntingar bara- og búllueigenda um betri afkomu út á sprúttið. Sem almælt var að væri ekki síst augnamiðið með allri rafurmögnuninni.

Að lokum hafði hún fengið talsverðan leiða á honum. Alveg sérstaklega á öllum þessum módelum sem voru hans ær og kýr, raunar allt líf hans og tilvera, þá búllueigendur ekki töfruðu hann til sín. Flugvélar næstum úti um allt hús, uppi á hverri einustu hillu og syllu og meira að segja hangandi yfir höfðum þeirra í svefnherberginu! Áhugamálið var víst upphaflega sprottið af hugmynd er lætt hafði verið að honum á afturbatafundum, sem hann svo kallaði andagiftarfundi er hann hafði all nokkuð sótt með félögum ýmsum er svipað var ástatt fyrir í andanum, sérstaklega hvað vínanda áhrærði — að fullur bati, eða svo að segja næstum því, væri fólginn í því að finna á ný barnið í sjálfum sér, að rækta með sér á ný ólgandi athafnaþörf og allra handa barnslegu tjáningarþörf til hugar og handa. Og hafði brotist út í innblásinni andagift, svo sannarlega.

Hann var fæddur og uppalinn þarna í foreldrahúsum og hafði piprað þar svo lengi hann mundi og að lokum fylgt foreldrum sínum þaðan til grafar. Svo fullur athafnaþrár hann var og hugur hans raunar frjór og sköpunarglaður í meira lagi, blekkti hann sig ekki með lyfjan neinni, þá hafði hann grafist svo djúpt fyrir um sinn gamla barndóm, að flugáhugamálið, sem hann hafði haft mikið yndi af í æsku, heltók hann nú þvílíkt á nýjan leik, að meira að segja gamla barnaherbergið sitt stóra hafði hann að öllu leyti lagt undir stærðarinnar flugflotastöð, með tilheyrandi húsum og byggingum, akvegum og bílum umhverfis flugbrautirnar, svo og með bryggjum, olíugeymum, olíuskipum, flugmóðurskipum, að hún ekki minntist flaggskipsins, aðmírálssnekkjunnar tígurlegu, skips sjálfs flugflotaforingjans, sem var beinlínis mótorknúið og hann gat fjarstýrt af stjórnpalli, sem og nokkrum skipum fleirum. En gólfið hafði hann látið maka trefjaplasti vel uppfyrir gólflista og upp á sérsniðinn, ansi háan þröskuldinn — þaðan sem trappa lá upp á stjórnpall, er skyldi vera ímynd brúar snekkjunnar mestu — svo að skipin fengju flotið á alvöru vatni og hann jafnvel ímyndað sér að hann pissaði í saltan sjó, sem og hans hátign aðmírállinn æ tíðum söng hástöfum úr brúnni og með burrandi himinskipin fljúgandi yfir sér, fingra sér á milli til beggja handa:

 

Stolt siglir fleyið mitt stórsjónum á.

Sterklegur skrokkurinn vaggar til og frá.

Líf okkar allra og limi hann ber

langt út á sjó, hvert sem hann fer.

 

Fyrr mátti nú ofgera! Gegndi nokkuð öðru máli en með uglurnar hans, hennar nú ástkæra, sem hún elskaði og fékk aldrei leiða á. Hafði hún þó vissulega litið á það sem sérstök forréttindi að fá að hafa hann gegnt sér sem einskonar módel í grímunum.

 

Andrík og Andríkur

Það líður að því að þau fari að halda af stað, sitja við eldhúsborðið skartbúin hvort á sinn hátt og öll smá misklíð fallin í ljúfa löð. Spjalla saman um heima og geima, horfandi í hvítan kertalogann í bjartri maísólinni; og er ekki vetur að baki? Þau höfðu ákveðið að taka bíl saman á sýningaropnunina með vinkonu hennar í listvinafélaginu og hennar manni; og hýrga sig nú smá og fá sér aðeins í nefið með honum Brúti gamla á meðan þau bíða eftir þeim.

Aðeins fáeinar vikur voru liðnar frá upprisunni þegar svo skemmtilega vildi til, er hún eitt sinn í göngutúr niðrí bæ átti leið um ráðhúsið og vildi spyrjast fyrir um í upplýsingaþjónustunni hvar salernið væri — að stúlkan sem varð fyrir svörum reyndist vera grímugerðarkona! Hún hafði rekið augun í litla grímu uppi á vegg þar inn af og spurt hana í leiðinni eftir hvern hún væri; og síðan hafði eitt leitt af öðru og hún nú orðinn þáttakandi í heilli listsýningu.

Eftir mig! hafði stúlkan svarað og brosað kankvíslega. Ég hengi hana þarna upp af stráksskap mínum, við stelpurnar höfum svo lúmskt gaman af sjá arkitektinn fá slag þegar hann er á yfirreið, hann er haldinn óþoli fyrir öllu sem ekki er fúnksjónelt.

Báðum kom þeim það skemmtilega á óvart að þær ættu sér þetta sameiginlega áhugamál, svo fátítt sem það annars var. Stúlkan hafði kynnt hana í listvinafélaginu, þar sem hún var félagi, og henni strax verið boðið að ganga í klúbbinn. Hún minntist þess síðar, að það bar einmitt upp á krossmessu á vor, sem hún gerðist félagi, þann sama dag, árið 320, sem Helena keisaraynja, móðir Konstantínusar mikla, hafði fundið krossinn Krists og það með öllum nöglunum í á Hausaskeljarstað og látið reisa hann þar upp af nýju. Því broslegri eða ef til vill öllu heldur grátbroslegri tilviljun, fannst henni, því lengra er frá leið og verulega fór að hausta að í lífi þeirra, nú á bestu stundum ástföngnu sambýlinga.

Þær voru á svipuðu reki og áttu eftir að fara oft saman á fundi þar sem spjallað var um heima og geima og fólk bar verkin sín hvert undir annað. Allir hlökkuðu til sýningarinnar, sem var hin fyrsta á vegum félagsskaparins.

Stundum hittust þær líka á kaffihúsi og báru saman bækur sínar yfir bjórglasi ellegar þær splæstu á sig smá munkalíkjör sem vinkona hennar nýja var ekki síður hrifin af en hún. Stúlkan sagðist vera að flestum stundum sem hún ætti frí, sér þætti grímugerðin svo gefandi, og veitti sköpunarþránni svo mikla útrás. Henni væri þetta áhugamál sitt svo brýn nauðsyn að ella fengi hún vart haldið geðró sinni. Langþráður draumur hennar var að geta haft ofan af fyrir sér með grímunum einum eða að minnsta kosti látið hlutastarf nægja. Og hvort vinkona hennar skildi hana ekki vel, hvort hún ekki gerði.

En maðurinn þinn? spurði hún. Leiðist honum ekkert að þú sért alltaf að, nótt sem nýtan dag?

Honum? Nei, ekki aldeilis. Hann er söngkennari og fæst við tónsmíðar í frístundum sínum. Hann er dauðfeginn og við bæði. Okkur leiðist þá ekki á meðan, okkur Andríku og Andríki, eins og við köllum okkur stundum í gamni, segir hún og hlær. Annars berum við líka oft saman bækur okkar, það sem við erum að fást við þá og þá stundina.

Guð, hvað ég öfunda þig.

Hann hefur líka áhuga á að ganga til liðs við listvinafélagið, bætti hún við, vinkona hennar, upplýsingafulltrúinn í ráðhúsinu, og stofna einskonar deild tónlistarvina.

Myndi þá nokkuð vanta nema skáldadeildina? hafði hún stungið upp á við hana.

Að verði á endanum einn allsherjar menningarvitaklúbbur! hló þá vinkona hennar og þær saman yfir hugdettunni, og óraði þó hvoruga fyrir hve nærri þær fóru um að hafa talað í véfréttastíl.

Þau ljúka í skyndi úr glösunum og blása á kertalogann þegar leigubíllinn flautar fyrir utan, þar sem þau sitja tvö heima við eldhúsborðið, fyrrum fiskvinnslustúlkan og upplýsingafulltrúinn í ráðuneytinu, og allar kýtur út af sauðalitum gleymdar og grafnar, jafnvel svo að logar á milli þeirra ástríkið. Nei, það er ekkert vorhret á glugga og æði langt í hrímkalt haust.

Tónskáldið og grímugerðarkonan hans voru líka komin aðeins í kippinn og hann tekur lagið fyrir þau á leiðinni, tærri barítónröddu, það er sönglag sem hann er nýbúinn að semja við Passíusálm nr. 51, í tilefni af sýningunni. Steini þá megi af hjörtum vorum létta, bætti hann við, kankvís í bragði.

Við hefðum kannski frekar átt að taka strætó, segir konan hans og brosir ísmeygilega.

Þau eru öll sammála um að lagið sé gott og leigubílstjórinn er svo hrifinn að hann spyr afsakandi hvort þeim væri ekki sama þótt hann fengi að vera með við opnunina og hlusta. Hef svo mikið yndi af góðum söng, segir hann. Þó það nú væri, svara þau einum rómi, og upplýsingafulltrúinn í ráðuneytinu neytir færis um leið og spyr hvort sé þá ekki í lagi að þau fái sér að reykja? Bílstjórinn þakkar þeim fyrir hálfklökkur, og með þeim orðum að þau skuli aldeilis reykja eins og þau lysti. Finn það líka af yndislegri anganinni í bílnum að varla púið þið neitt tað! bætir hann við og kímir.

Glóð er um leið komin í pípur tvær, mannanna þeirra beggja, og þær fara að dæmi þeirra og fá sér rettu, sem og bílstjórinn einnig. Æ, við erum varla svo heilög, segir hann og slekkur á mælinum. Upplýsingafulltrúunum kemur það skemmtilega á óvart að þau þekkja raddir hvors annars af símavöktunum og eru forvitin að bera saman bækur sínar um störf sín, sem eru af svo líkum toga. Væri ekki sem verst, eru þau sammála um, ef launin væru í einhverju samræmi við álag og ábyrgð. Ég er yfirleitt svo úrvinda þegar ég kem heim, segir hann, að ég er gjörsamlega rúinn allri orku. Kemur þó fyrir, ef vel liggur á mér, að ég sest niður og sem einskonar sálma, svona á mína vísu. Hann hlær hógværlega, tottandi pípu sína, og brosir lítillátur til konunnar sinnar.

En gaman að heyra! segir tónskáldið og lyftist allur í sæti sínu. Við gætum kannski haft samstarf um lag og ljóð?

Úti er sólskin og hiti og tjörnin birtist fram undan slétt og blá og þau renna niður bílrúðunum til að hleypa út reyknum. Tónskáldið situr fram í og lætur pela sinn ganga, og sá við stýrið þiggur nú einnig smá. Ekki meira fyrir mig í bili, ég verð að vera klár í sönginn, segir tónskáldið og slær úr pípunni sinni í öskubakkann og heldur áfram að slá með henni taktinn, brýnandi raustina: Og nú lokaæfing! Andríkar allir og Andríkur okkar elsku tvær! Allir saman nú, einn, tveir, þrír...

Fiskvinnslustúlkan er dálítið upp með sér. Eða var ekki því líkast sem tónskáldið hefði samið þennan fallega sálm eða lagstúf gagngert við verkið hennar á sýningunni! Sjálf hefur hún ekki enn séð verkið komið upp á vegg af því að hún hafði þurft að fara í læknisskoðun þegar þau voru að ljúka við að hengja upp deginum áður. Hún hlakkar til að sjá viðbrögðin. Og ekki síst viðbrögð mannsins síns, sem enn ekki hafði litið verkið augum, og hafði hún þó varla þurft að halda því mjög leyndu fyrir honum, áhugi hans hafði verið dálítið eftir því. Skyldi hann eiga eftir að hampa henni jafn mikið fyrir það og hann núna, í kapp við bílstjórann, dillar söngvaranum og tónskáldinu fyrir andríki sitt og miklu andagift?

 

Krossfest andagift?

Fjölmenni er við opnunina. Vér einungis spyrjum: Er þetta vor heilaga andagift, vor andans opinberun? Ykkar er að leita svaranna, gestir góðir, útskýrir formaður listvinafélagsins, sem er afar drátthagur teiknari og er með allnokkur verk á sýningunni, en starfar annars sem einn af bankastjórabílstjórum bæjarins. — Góðir gestir, herrar mínir og frúr! Leitið vel svaranna og njótið vel! Og ekki síður veitinganna — og sönglistanna! Gjörið svo vel!

Og yfir höfugri vínandagiftinni stígur tónskáldið í stól og syngur yfir salinn hárri barítónröddu:

 

Á Valhúsahæðinni

er verið að krossfesta mann

Og fólkið kaupir sér far

með strætisvagninum

til þess að horfa á hann.

 

Það er sólskin og hiti,

og sjórinn er sléttur og blár.

 

Þetta er laglegur maður

með mikið enni

og mógult hár.

 

Og stúlka með sægræn augu

segir við mig:

 

Skyldi manninum ekki leiðast

að láta krossfesta sig?

 

Flest eiga þau nokkur verk á sýningunni, sem er ekki haldin í salnum einum heldur á göngunum líka. Vinkona hennar í upplýsingaþjónustunni hafði beitt áhrifum sínum og fengið því komið til leiðar. Það skapaði ólíkt meiri breidd og mörg verkanna nutu sín betur fyrir bragðið. Hún hafði viljað fara varlega í sakirnar og halda sér frekar til hlés og strax fallist á þá hugmynd vinkonu sinnar að verkið hennar eina yrði sett upp á einhverjum af innri göngunum. Það myndi skapa því ákveðna dulúð sem hæfði því vel. Og líka síður hætta á að það drægi um of athyglina frá öðrum, hafði vinkona hennar bætt við lágri röddu, sem hún kímdi ofurlítið háðslega.

Þau ganga fyrst hring um salinn og skála við gesti í vínandagiftinni. Sálmur sönglagasmiðsins hefur fengið svo góðar undirtektir að enn má heyra sönginn óma um sal og ganga. Hjörðin er alls ekki eins einsleit og sauðalitirnir ekki eins yfirgnæfandi og fiskvinnslustúlkan okkar hafði sumpart átt von á, enda talsverður hluti boðsgestir úr ýmsum áttum og þá að vænta mátti af fleira tagi en bara í litum sauða og hrúta, nú ellegar nauta; og víst mátti sjá bogmannslitum og sporðdrekalitum bregða fyrir, og raunar allra handa meyjarlitum og ljóna, þannig séð; jafnvel að fínustu merkjavöru brygði fyrir í nokkrum af regnbogans allra hreinustu litum, ef mjög vel væri að gáð. Allflest eru þó í buxnatískunni kúrekanna vestursins, burtséð frá því hvort væru og yxna.

Þarna á meðal eru nokkur úr ráðuneytinu hans og hann kynnir konuna sína fyrir þeim sem hún hefur ekki áður hitt, þar á meðal fyrir fjandvinu sinni, deildarfulltrúanum, elskulegri konu, sem henni veitist fremur torvelt að sjá fyrir sér í arnarlíki vokandi yfir uglubráð, en getur svo sem vel skilið að henni á sinn hátt hefði ekki þótt mjög viðeigandi að hafa uppi svo sterkt tákn háspekilegrar forsjónar og strangrar gæslu og tilsjónar, sem uglunnar, að ekki væri sagt tákn allt um lykjandi njósna, vokandi yfir höfðum gesta og gangandi, og uglan einlægt stingandi ráðherrann þeirra á hol með augntillitinu einu saman er hann í sakleysi sínu ætti leið þar hjá. Og hann jafnvel getað túlkað táknið sem ísmeygilega sneið til sín.

Annars er þetta allt hressilegt fólk sem er vant því að vera við opnanir og engin helgislepja yfir því. Hún saknar þess að sjá ekki ungamann og gamlamann, sem hún fyrir sitt leyti hafði sett á boðsgestalistann ásamt nokkrum vinum sínum úr verkuninni, og eins hafði hennar ástkæri hjálpað henni við að tína ýmis fleiri til, svo sem raun bar vitni. Flestir vinanna hennar gömlu eru annars mættir og í sínu fínasta pússi en ekki er heldur nein helgislepja yfir þeim þótt forvitnislegt augnaráð sumra þeirra afhjúpi óneitanlega ofurlítinn framandleika.

Ekki vissi ég að þú værir að gera svona, hvíslar ein fyrrum stallsystra hennar að henni, sem hún kynnir hana og mann hennar fyrir manninum sínum. Mikið er þetta skemmtileg sýning. En hvar felurðu eiginlega, elskan mín, þessa krossfestu andagift þína? Við sjáum hana hvergi.

Inspírerað nafn, segir maðurinn hennar, upplýsingafulltrúinn, sem líka hefur verið að skima í kringum sig með sýningarskrána á lofti. Krossfest andagift? Vekur spurningu sem við getum ekki svarað, ástin mín, nema að skoða. Ég er líka orðinn ansi spenntur, það segi ég alveg satt.

Og öll spennt, þó að hún láti á sem minnstu bera, þumlunga þau sig upp á gangana þar sem heldur grisjast manngrúinn. Sá hængur er á við opnanir að sjálf verkin falla iðulega í skuggann fyrir öllum skaranum. Verkin eru tölusett í sýningarskránni og þau rekja sig eftir númerum þeirra á göngunum, allt að innganginum að mötuneyti starfsmanna ráðhússins þar sem aftur á móti er slík þröng á þingi að varla er neitt að sjá nema bakhluta gestanna sem hver um annan þveran reyna að þröngva sér nær.

Þarna ætti verkið hennar að vera, eftir númerinu að dæma. Og þarna sér hún það allt í einu, reyndar í mjög smækkaðri mynd á stafrænum myndavélarskjá blaðaljósmyndara er heldur vélinni sinni á lofti yfir höfðum gesta og gagnrýnenda og smellir af í gríð og erg.

Þó að smá sé myndin, þannig séð, finnst henni dálítið skemmtilegt að sjá verkið sitt undir þessu sjónarhorni. Saltfiskur, sem er þungamiðja verksins, strengdur og negldur á kross, verður allur svo harla niðurmjór, en ámáttlegur þorshausinn sem efst trónir með kúluhatt og vindil fær fyrir bragðið nokkuð sterkara vægi í verkinu. Og með því að tylla sér á tær, bendir hún þeim á, getur maður litið að minnsta kosti hausinn berum augum, allt frá slaufu svartri og smásnoturri upp á gljáfægðan en fremur smáan, blakkan hattinn yfir kollinum trónandi.

Maðurinn hennar ræskir sig og horfir á hana ofurlítið annarlegu augnaráði er hann hefur tyllt sér þannig á tær. Snýtir sér smávegis og olnbogar sig síðan inn í hópinn ásamt hinum.

Þegar hann kemur til baka ræskir hann sig enn og horfir á hana dálítið kindarlegur á svip, enn með vasaklútinn á lofti.

Óhætt að segja, mikil andans opinberun, segir hann og tekur létt utan um ástina sína og óskar henni til hamingju með kossi og þeim orðum að hann skilji að vísu ekki alveg hvað hún sé að fara. — Vonandi ekkert mér viðkomandi, hvíslar hann að henni og hlær ofurlítið vandræðalegur. Er það nokkuð, elskan? Hehe ... þú kallaðir mig nú einu sinni þorskhausinn þinn, manstu...

Láttu ekki svona, sauðurinn þinn, segir hún og bítur hann laust og ástúðlega í annað eyrað. Ekki vera með  áhyggjur, elskan, hvíslar hún að honum, þótt ég hafi ekki endilega hnýtt einhvern kerlingarlegan hnút á verkið. Aldrei að vita nema að ég eigi einmitt endahnútinn eftir! Og því þá ekki með klút í stað slaufu um háls? Og þá, ef til kæmi, að kalla verkið einfaldlega hálsklútahefta andagift...

Er þetta virkilega ekta kross? spyr leigubílstjórinn, sem hafði fylgt þeim vel eftir, nú sem hann smokrar sér út úr þrönginni.

Jú, vissulega, hún hafði kosið að kaupa hann hjá útfararþjónustu frekar en að smíða hann sjálf. Fannst það virka meira sannfærandi. Og hún reyndar fengið þessa snotru, gömlu slaufu og virðulegan kúluhattinn í kaupbæti, gamli útfararstjórinn sem nú hvíldi víst torfunni sinni undir hefði verið svo hálsgrannur og höfuðsmár, að því er sá núverandi hefði tjáð henni, að varla myndi slaufan þessi neinum hátt undir höfði lengur gera, hvað þá heldur hatturinn koma fleirum fyrir neitt útfararstjóranef! hefði hann gaukað þessu að henni smá glottandi, og kvatt hana með þeim orðum að henni væri þetta guðvelkomið ef hún vissi til að setið gæti á einhvers sárs höfði, hattkúfurinn þessi vatnsheldi, og slaufan sú arna þá bundist þeim hinum sama um háls.

Hún hefði því hætt við að hnýta þorskhausnum bindi um háls, sem hún vissulega hefði hugleitt, útskýrði hún, þó að vel kynni að hafa orkað meira sannfærandi og á sinn hátt verið enn meira ekta, allavega út frá hversdagslegu sjónarmiði séð, og eins að láta skína í beran skallann og þá með alls engan vatnsheldan, sem víst hefði einnig vel komið til greina ef hún hefði ekki orðið sér svo vel í útvegum um útfararskúfa þessa, sem krossleggjarinn góði hefði svo kallað, er hann að lokum hefði kastað á hana sinni hinstu kveðju. Og hvítasunnan væri nú ekki nema einu sinni á ári og því þá ekki að tjalda öllu sem hún Skjalda ætti til og láta mjólka svo freyddi?

Fiskurinn sjálfur væri vitaskuld alveg ekta, beint úr verkuninni sinni gömlu, trúlega verið ein tíu kíló upp úr sjó, að hún sagði, afar stolt í bragði, líkt og ætla mætti að hún hefði veitt hann sjálf, en þá hefði það líka verið sá hennar allra fyrsti, hennar landkrabbans. — Sem svarar til að varla hefði þurft nema gott hálft tírætt hundrað af slíkum, að fyllt hefðu skippundið, bætti hún svo við og kímdi, og hefði það nú einhvern tímann þótt góður maríufiskur, hvort sem hefði verið upp úr sjó eða á disk kominn eða einhverjum tannanna á milli í löndum suður.

Hún hefði stolist til að fletja hann sjálf í verkuninni, útskýrði hún, og með hausnum á sem og halanum, og góðvinur hennar á staðnum síðan séð um að blautverka hann og fylgja honum eftir í umstöflun eftir öllum kúnstarinnar reglum. Hann hefði því miður ekki átt heimangengt á sýningaropnunina, því að honum hafði boðist að fara í afleysingartúr á einum bátanna yfir hvítasunnuna. Hún hafði síðan sótt fiskhróið fullverkað og sólþurrkað það, reyndar þó stoppað hausinn upp áður. — Næstum alveg ekta rómansi, segir listakonan svo og kímir enn, sem hún lýsir þannig samviskusamlega tilurð verksins fyrir viðstöddum.

Rómansi? leyfði blaðamaður nokkur sér að hvá.

O, prímafiskurinn er stundum kallaður það, sá allra stinnasti og fallegasti og sem meyrastur þykir undir tönn, og sem oft og iðulega endar víst sína tíð sem herlegheitanna fínasti rómneskur kostur; eða eins og sagt var í eina tíð, í tíð tíundarinnar gömlu og rómaskattsins, um þann allra besta fiskinn, að gjalda mætti páfanum herlegheitaskattinn beint á disk, svaraði hún að bragði, feimnislega og ofurlítið hátt uppi.

Naglarnir í fiskþunnildunum og sporðinum, þeir væru á hinn bóginn ógalvaníseruð fírtomma, útskýrir hún, þegar blaðamaðurinn spyr hana út í það atriði. Hún hefði beygt þá dálítið og látið liggja úti um tíma til að fá fram ekta, gamaldags ryðáferð. Spjótið í síðusárinu, bætti hún við, er á sinn hátt líka alveg ekta, þetta væri gullstútur af ekta tóbakshorni af nauti einu er Skjöldur hefði heitið, og á enda stútsins, sem þó ekki sæist fyrir fiskholdinu, væri strýtumynduð, nokkuð oddhvöss gullhetta, eða sjálfur spjótsoddurinn. Amma hennar hefði birst henni í draumi, sagði hún, og hvatt hana til að fórna stút og hettu af tóbakshorninu sínu gamla og góða, en það hefði hún erft eftir hana; og skyldi hún síðan festa stútinn við loftnetið af gamla transistoratækinu hennar, sem hún vissulega hefði einnig erft, það væri orðið lélegt, hvort eð væri, og næðist ekkert í því nema á langbylgjunni. Skjaldar leygur skal spjótið svo heita með hala og haus, rýjan mín, hefði hún síðan sagt við sig að lokum áður en öll hefði horfið henni.

Lét listakonan þó hjá líða að lýsa draumi þessum alveg út í ystu æsar, nokkru eigi þó svo lítið mikilvægu, en sem amma hennar hafði lagt ríkt á við hana um að engum skyldi hún frá segja, nefnilega að hún skyldi að lokum taka radíóheilann, eða móttakarajúnitið — hvaðan sem hún annars hafði haft það orð! — innan úr tækinu og troða inn í þorskhausinn áður en hún bindi endahnútinn á allt trosið, og þá alls ekki gleyma að leggja rafleiðarana með, sér væri sama hvorum megin hryggjar lægju, einungis að í fiskholdinu djúpt undir lægju, og muna svo að lóða vel tengingarnar til beggja enda, við loftnetið, spjótshalann á honum Skjaldar leyg, og á hinn bóginn við þorskhaussins heila nýja.

Eina sem ef til vill mætti segja að væri ekki alveg ekta, lauk loks grímugerðarkonan lýsingu sinni, hálf móð orðin og másandi, hafandi þó sem sagt sleppt öllu viðvíkjandi heilanum nýja — það væri þá þetta roðagullna sem líkt og drypi úr naglasárunum og myndaði fljóts leyginn eða dreyralækinn úr síðusárinu, en væri þó engu að síður alveg ekta ryðmálning sem ætti að þola salt.

Samt allt einkar sannfærandi, segir listvinafélagsformaðurinn, bankastjórabílstjórinn, sposkur á svip, komandi aðvífandi ásamt frú sinni í þessum sömu svifum. Já, eiginlega allt frá kúluhattinum oní sporð! Hahaha! Nema að eina sem kannski á vantaði, væri það ekki logaglóð í vindilinn...? Hahaha...

Aldeilis þó ekki amalegt fyrir þann krossfesta að geta verið í ekta sambandi við hana ömmu þína á langbylgjunni! læðir frú hans út sér.

Svo sannarlega, tekur ein fiskvinnslukvennanna undir með þeim formanni og frúnni hans þegar hlátrinum linnir. Allt afskaplega sannfærandi. Og einmitt allt svo ekta. Slaufan svo snotur og hatturinn fallega blakkur. Ég held nú samt að logandi glóð ætti varla að skipta svo miklu máli; þó hún ætti sosum varla að vera svo mjög mótfallin því, hún amma þín, elskan, fyrst að sjálf brúkaði tóbak, eða hvað?

Henni þótti ósköp notalegt að kveikja sér í vindli, fékk sér oft einn á morgnana og svo aftur eftir kvöldskattinn, svaraði listakonan og kímdi enn með sjálfri sér, íhugandi hvort amma hennar væri ef til vill í beinu sambandi við þau nú þegar, gegnum loftnet og heilajúnit, að skemmta sér yfir allri umræðunni.

Leitt annars að gamli skuli ekki vera hérna, segir einn stallbræðranna úr fiskverkuninni. Ég er viss um að þetta verk væri honum hrein opinberun, hann væri áreiðanlega nú þegar búinn að festa sér það til að hafa uppi heima hjá sér í stofu. Til að fá nú séð sjálfan sig sífellt í anda, skiljiði!

Í sínum krossfesta anda! botnar stallsystir hans syngjandi rómi og hláturinn ískrar í þeim.

Eða í anda hennar ömmu hennar, hvort henni annars litist ekki vel á sig, hahaha! hlær enn önnur og fleiri taka undir með smitandi hlátri hennar. Eða sjáiði ekki, bætir hún við ísmeygilegum rómi, sjáiði ekki ratatoska fyrir ykkur, á hlaupum syngjandi með ástarbréfin upp og niður langbylgjuna?

Tosca? segir hin. Ég leyfi mér að efast um að hann kunni að meta Puccini.

Ætli hún myndi nú ekki frekar senda hana Söru Bernhardt fyrir sig en Puccini, væri hún á þeim skónum —.

En er þetta ekki í rauninni hápólitískt verk? spyr þá ein stallsystra upplýsingafulltrúans í ráðuneytinu og leiðir umræðuna frá tali þessu um Puccini og Söru Bernhardt, íhugandi og ofurlítið gráglettin til augnanna. Ég hefði nú fremur haldið það, að þetta sé pólitíkin ljóslifandi. Hefði gjarnan viljað sjá ráðherrann minn hérna, hann myndi nú örugglega yfirbjóða alla og láta setja verkið upp hjá okkur í móttökunni. Svo að allir sem erindi ættu í húsið fengju nú heillast af hans logandi andagift, og hugsiði ykkur, ekki amalegt, hann þá meira að segja langbylgjutengdur við hitt sæluríkið!

Ætti hann nú ekki fyrst að fá að éta hattinn sinn? laumar fjandvinan elskulega, deildarfulltrúinn, út úr sér og kímir út í annað.

Ætli ekki það, glotti stallsystir hennar. Fyrst að ekki er hann þyrnum þrengri spenntur um enni — og gæti jafnvel verið kominn tími til.

Vökvum þó baðm Yggdrasils að sprotar megi spretta nýir, laumar deildarfulltrúinn þá enn út úr sér.

Hláturemjanina lagði allt fram í sal, og var þó hlátur á köflum aðeins hjáróma, líkast sem ekki væru allir alveg með á nótunum.

Bankastjórinn minn er nú miklu ríkari en ráðherrann ykkar, kellur mínar, segir listvinafélagsformaðurinn, þegar loks um hægist. — Hann léti sig nú ekki muna um, skal ég segja ykkur, að sprengja verðið upp úr öllu valdi, allt upp í sjöunda himin! Jafnvel ofar baðmi Yggdrasils! Ekki þó til að fá étið hattinn sinn eða þyrnikrónuna sína, hann væri búinn að því fyrir löngu, hefði gert það þegar hann sárkvalinn var nýbyrjaður í reykbindindi, og eins að spæna í sig slaufuna sína — heldur, sjáiði til, til að láta þorskhausinn púa fyrir sig vindilinn sinn... Hahaha!

Á meðan hann spjallaði við hana ömmu þína um gengið á himnum, botnaði frú hans brosmild og gaf grímulistakonunni smá olnbogaskot, — hvort lukkan í sæluríkinu því efra nokkuð sígandi færi eða...

Hahahaha...!

 

 

Fyrsti heimur?

Annar heimur?

Þriðji heimur?

Fjórði heimur?

Fimmti heimur?

Sjötti heimur?

Í allt öðrum heimi, heima í millum eða heimum alls neðar?

Sjöundi og efsti heimur?

Heimsendir?

Endir?

 

prenta skjal

Rómanza: heim á kvist