Fjórði
heimur?
Eftir opnun og opinberun
Ef út í þá sálma væri farið — eða þessa punkta um passíu pars á
miðjum aldri og kynni þeirra frá einu vori til þarnæsta hausts og
jafnvel fram á vetur — það er að segja ef slíkt sálma mætti kalla,
væri þetta þá ekki í versta falli nánast eins og hálfköruð
njósnaskýrsla? Eða varla hálfkaraður njósnaróman? Eða í allra
lakasta falli hápólitísk skýrsla, lituð fingraförum
grunsemdardeildar einhverrar skrifræðisstofnunarinnar? Sem stofnunin
væri svo kannski að bralla með að birta sem pólitíska rómönsu um
riddara einhvers hringstigans?Hversu mörg þrep upp
við annars höfum stigið eða þrep niður hnigið í hringstiga okkar, þá
hefur punktum og kommum vissulega og enn fjölgað harla nokkuð í lífi
söguhetja okkar, og vitaskuld er sígandi lukka best í þeim efnum sem
öðrum. En hvað hafa punktar og hvað kommur að segja ef æði langt er
frá punkti til punkts og kommu til kommu, og jafnvel tvær eða þrjár
eða guð veit hvað margar kommur eru punktanna á milli, og svo varla
neitt annað á kreiki á milli þeirra en í besta falli eitthvað
bókstaflegt? Gæti ekki verið að uppfylling vanti, eitthvað þvílíkt
er í öllu falli og bókstaflega talað léði samlífi þeirra og
sambýlisformi inntak og dálítinn stíganda?
En skortir svo mjög á slíka uppfyllingu, í alvöru
talað? Hvað myndu til dæmis uglurnar um það segja, sú grandvara
varðsveit sálar hússins, fengju þær málið? Eða amma hennar? Hún
jafnvel komin í beint langbylgjusamband, beintengd við jörð og alla
andagift gegnum sinn Skjaldar leyg. Eða amma hans? Fengju myndirnar
hennar málið, hvað myndu þær mæla? Myndu þær? Hafa þær ekki einmitt
og oft og iðulega verið að mæla? Eða allavega syngja með. Og með
uglum og öllum margburum á hillum og syllum? Eða varla hefur gamla
gufan verið þar ein að verki.
Kannski að þær ömmur þekktust uppífrá og tækju saman
í nefið? Og kveiktu sér í vindli saman á kyrrum kvöldum þegar
himinninn væri fagur og blár eða roðagullinn og hann Pétur postuli
hefur tekið á sig náðir og hættur í bili þessu eilíflega lykla- og
bjölluhringli, og auðvitað svo að alls enginn annar vissi til. Ræddu
þá kannski spekilega saman um lífið og tilveruna hér niðrífrá,
púandi og gjaldandi hvor annarri nefskattinn sinn. Laumuðust síðan
til að opna gullið hliðið til að hleypa út allri reyk- og
tóbaksbrækjunni. Svo og ef þeim sýndist ástæða til, að birta
skýrslur sínar ýmsar og rómönsur um rýjurnar sínar í kuldanum niðri,
í draumi ellegar búktalandi þulum, kvæðum eða söngvum gegnum svipina
ábúðarmiklu og kynja glaðbeittu á veggjunum; ellegar þá þær kæmu
boðskap sínum til skila í gegnum uglurnar — nú eða þá hann gamla
Skjöld eða hann Brútsa, ef út í það væri farið — að þær jafnvel sæju
alfarið um að skera tóbakið ofan í hrútinn sinn og nautið?
Oft man sauður hvar lömb gengu! Og því þá ekki naut
líka, að kynni að reka minni til að hafa starað á einhver slík
náttúrunnar nývirki?
Væri það þó ekki líkast því að vegprestar allir bentu
hver á annan í fullkominni spurn?
Í minningu um opinberun postulanna hefur hann fengið
heilt þriggja daga frí, sem og auðvitað flestir aðrir, nokkuð sem
þorskar þó ekki fá né sjóhundarnir sem veiða þá, hvað þá heldur að
fiskvinnslukonan hans fái nokkuð sérstakt frí — eða er hún ekki
annars alltaf í fríi? Þó heita eigi í veikindafríi, að vísu, væri þá
ekki samt undurfurðulegt að hún ætti að eiga að heita að vera að
fara í frí, verandi sífellt í fríi? Og þá í frí frá hverju í
ósköpunum —.
Samt er talsvert á milli þeirra þó að hann sem sagt
eigi dálítið erfitt með að skilja þetta með fríið eða fríin hennar.
Gæti vel hugsað sér að vera sjálfur í góðu og löngu fríi, á fullum
launum auðvitað, eins og hún er búin að vera, og hefði þá allt eins
notað tímann til að semja nokkra sálma. Eða þannig. Hvað það annars
væri kallað. Jú, hann myndi áreiðanlega vera búinn með að minnsta
kosti fimmtíu og einn sálm, það er hann nokkuð viss um. Nokkurn
veginn einn sálmur á dag og jafnvel rúmlega það, ekkert mál. Hann
myndi hafa notað tímann svo afskaplega vel. Og tónskáldið jafnvel
búið að semja lög við einhverja af þeim.
Hvað sem því öllu líður, þá er ekkert gagg eða gjamm
þeim til ama, hvað þá sniglandist færibönd, nú sem þau njóta
helgarinnar. Hún finnur sig orðið furðuvel í bakinu, þó að varla
vika sé liðin frá uppskurðinum, og vonast til að geta farið að leita
sér að vinnu áður en langt um líður, einungis vonar heitt og
innilega að hún fái nú ekkert bakslag. Og aldrei að vita nema að hin
krossfesta andagift eigi eftir að opna henni einhver gullin hlið!
Andríki í efra?
Listvinafélagarnir eru alveg í sjöunda himni yfir viðtökunum á
sýningunni. Hlaut ekki svarið að falla þeim í vil, að þetta hefði
verið þeim, að minnsta kosti sumum þeirra, sannheilög andagift?
Engum blandast þó hugur um að ein kom, sá og sigraði, öðrum fremur.
Hin krossfesta andagift hafði tekið gesti þvílíkum heljarinnar
tökum, að ekki var ofmælt hjá einum gagnrýnanda blaðanna, sem
skrifaði fáeinum dögum síðar, að allir hefðu farið heim alveg
gagnteknir, og hefðu þó gestir mátt láta sér lynda að bíða í langri
biðröð til að líta aðalmeistaraverkið augum, líkt og hreinlega ætti
að fara að krossfesta konu, jafnvel mann.
Þau fóru þó ekki heim alveg strax, grímugerðarkonan
og maðurinn hennar, né vinkona hennar úr ráðhúsinu, né tónskáldið,
né allir vinirnir úr verkuninni eða vinirnir hans úr ráðuneytinu, né
bankastjórabílstjórahjónin, listvinafélagsformaðurinn og frú hans,
né leigubílstjórinn, né heldur allnokkrir fleiri listvinir — nei,
alveg uppi í skýjunum rambaði öll hersingin upp á vildarvinabar,
líkt og ósjálfrátt, eins og þetta væri eini barinn í öllum bænum. Og
var vissulega eini barinn í öllum bænum þar sem hvorki rokk nokkurt
né ról var heimult né heldur að leyfðist að gera nokkurn slíkan róm
að því yfirvegaða og menningarlega búktali, er þarna var ærið mjög í
hávegum haft, er ekki mætti teljast góður og stemmdi nokkur veginn
við villianda og angurblíðan álftasöng. Hann laðaði því eðlilega að
sér margan menningarvininn og listvininn góðan og áttu þó hinir
síður lagvissu í þeim efnum einnig til að slæðast með.
Efsti bar hét hann reyndar fullu og réttu nafni og
var talinn bera nafn með rentu, svo mikið sem fólk af menningar- og
listamannastigu þangað sótti, eða fólk sem að minnsta kosti taldi
sig vel geta átt heima á þeim efri stigum, svo og mismunandi
hlédrægt fólk sem hugði kannski gott til glóðarinnar að komast
einhvern tímann á þessi stigu. En grímugerðarkonan okkar átti stöku
sinnum til að snúa aðeins út úr þannig að réttan hallaði ofurlítið á
rönguna, ellegar rangan ofurlítið á réttuna, jafnvel svo að
úthverfan sneri alveg inn, og ekki allsendis alltaf við bestu
undirtektir vinar síns og lífsförunautar, upplýsingafulltrúans í
ráðuneytinu, sem mat bar þennan mikils öfugt við ýmsa aðra bari, sem
hann hikaði oft ekki við að kalla skítabari og hafði fyrir sumum
jafnvel fullkomið óþol, nokkuð sem hún þó svo sannarlega sýndi fulla
meðlíðan með þegar óþolið stafaði af rafurmögnuðum skrúbbum
heilaþvottar- og merghreinsunardeildarinnar, en á vildarvinabar var
aftur á móti öll tónlist strengilega bönnuð, alveg sama af hvaða
tagi væri nema söngur þeirra svananna og álfta villtu. Ein
barþernanna, sem stundum brá fyrir á staðnum, varð víst að sögn
sífellt að hafa gætur á sér væri bareigandinn nærstaddur, svo óvenju
söngvin hún var á sína vísu. Sagt að hann væri eilíft á nálum, að
spörfuglinn sá gleymdi sér og tæki að smita frá sér um of léttri
lund þvert ofan í villiandanna kyrjur og búktal eða hvað annars átti
að kalla þann söng. Ef til vill þess vegna sem hún sást fremur
sjaldan, að hún fengi einungis að leysa af, þrátt fyrir hve hún
laðaði að sér búkinn margan?
Á leiðinni upp eftir segir hún vinkonu sinni í
ráðhúsinu frá því hvernig nafngiftin hefði komið til. Þau hefðu
reyndar kynnst þar og parað sig þar á sínum tíma og gætu þess vegna
hafa farið að nefna hann vildarvinabar. Nú eða þá öllu heldur
paradísarbar eða bar paradís eða jafnvel bar para eða parabar eða
einfaldlega barpara eða barparabar, en það væri ekki málið. Nei, því
miður.
Þau hefðu staldrað þar við einu sinni sem oftar rétt
fyrir matinn, þegar einatt var fámennt og oft ansi góðmennt og
talmenntin eftir því fín, jafnvel svo, þegar best lét, að jafna
mátti til náttúrulegasta villiandasöngs fram í heiðanna ró. Vildi þá
svo til að ekki einungis ein af gömlu kæröstunum hans var þar stödd
heldur einnig gamall draumur hennar úr fyrra lífi og meðreiðarsveinn
um hríð, sem hún ætlaði þó fyrst vart að þekkja, svo nauðrakað
höfuðið á honum var. Hann hefði raunar verið býsna drukkinn og orðið
ansi illur í skapi við að sjá þau, og alveg sérstaklega við að sjá
þennan segg hennar nýja, manninn hennar. Sagðist löggumann — eða
hvað annars átti að kalla hann, en hann væri reyndar
lögguskólakennari, eða réttara sagt kennslufulltrúi, er svo ætti að
heita — hafa verið heima að ljúka við tollinn sinn eftir
bráðskemmtilega dvöl í sjálfri háborg háborganna á vegum eins af
helstu vildarklúbbum bæjarins þegar sér hefði dottið í hug að heilsa
upp á alla gömlu góðu vildarvinina á Efsta bar. Já, alla sína miklu
vildar- og virktarvini, hefði hann lagt þunga áherslu á og hleypt
þvílíkt í brýnnar að gengið hefðu langt upp á múla, engu líkara en
krappur öldusjór riði yfir, þvílíkt reiður hann hefði orðið.
En hver djöfullinn mætir manni þá ekki hérna? hefði
hann síðan hreytt út úr sér sem hinn bylgjandi öldufans reis og
hneig langt aftur á hakka. Fjandinn hafi það! Fari það í kolað! Fari
það í eisu og eimyrju! Sjálfur krumpuskelkjafturinn kolaðisti!
Drekinn sjálfur gínandi yfir sjálfri heitkonunni manns! Úrhrakið
þitt! Drekadrulludóninn þinn! Krummaskuðaróninn þinn! Hvern fjandann
ert þú að vilja hér með konunni manns? Áreiðanlega ófrýnilegasti og
krumpaðisti karlpungurinn í öllum bænum, á öllu landinu, í öllum
heiminum! Ljóti krumpukollurinn þinn! Krimminn þinn! Stela af manni
sjálfri heitkonunni manns...
Þannig hefði lögguskólakennarinn látið dæluna ganga,
froðufellandi af bræði, en hann sjálfur raunar verið sá eini þarna
inni er svo hástemmdar líkingar gátu að einhverju leyti átt við, sér
í lagi hinar undurfurðulegu og krumpulegu samlíkingar úr skallakoti,
því að ekki var annað að sjá á öðrum sköllum þar inni en að væru
hinir sléttustu og felldustu, og þaðan af síður að verið hefði þar
nokkur krumpaður húfuskallinn, fyrir nú utan það að hann einn hafði
verið það sem kallað væri að vera á skallanum.
Þau tvö hefðu setið hljóð undir lestrinum, allsendis
agndofa, öldungis lémagna — núverandi prins drauma hennar þó brugðið
hendi í hár sér, líkt og í leiðslu og ósjálfrátt, líkt og hann vildi
nú ganga úr skugga um hvort annars nokkuð væri farið að örla á
skalla, jafnvel krumpuskalla! En það var nú aldeilis öðru nær, hann
með sitt prúðmannlega og vel hirta hár.
Hugsa, og aldrei að vita, hélt grímugerðarkonan áfram
að lýsa fyrir stöllu sinni atvikum þessum — aldrei að vita nema að
allt hefði endað með logandi slagsmálum ef fyrrum kærastan hans, sem
reyndar er víst gamall kunningi míns fyrrum, hefði ekki skorist í
leikinn og skakkað hann. Svona skalt þú ekki tala við minn gamla og
góða vin, sagði hún við hann hreint út og skorinort, við minn gamla
löggæslumann, og af svo miklum alvöruþunga að hann hrökklaðist frá
borðinu yfir á næsta borð, þar sem stjórinn á staðnum, bareigandinn,
vissulega sat og með sperrt eyru og hafði hlýtt á alla ræðuna alveg
bergnuminn sem og hver einasti maður á barnum.
Þvílík ósvífni! segir vinkona hennar. Og barstjórinn
náttúrlega látið fleygja löggumanninum þínum umsvifalaust á dyr?
Nei, ekki honum, herra kennslufulltrúinn er og einn
af vildustu virktarvinum á barnum, skilurðu. Heldur einasta mér —.
Jesús Kristur! Ég trúi þessu ekki.
Einungis hinn trúfasti guð skilur, svaraði listakona
krossfestingarinnar og kímdi. Sjáðu til, við áttum að sjálfsögðu
ekkert erindi þarna inni lengur. Elskulegur maðurinn minn gekk
hljóður til dyra og ég í humátt á eftir honum. Heyrði ég að brast
munnstykkið á pípunni hans, svo mjög hann hefur níst tönnum, og
heldur ekkert undarlegt. Sem hann er kominn út þá staldra ég við,
klingi saman glösum tveim á borði og segi stundarhátt: Góðir gestir,
góðir gestir! Herrar mínir og frúr og allir vildarvinir góðir! Munum
vér nú yfirgefa yður og salinn. Munum vér og fremur halda í neðra en
að dvelja lengur hér á lægsta plani í efra.
Heyra hefði mátt saumnál detta, jafnvel svanasöng
alla leið fram úr heiðanna ró.
Og var þögn meiri en dyravörðurinn þoldi, og undir
ströngu augnaráði eigandans þreif hann í öxl á mér og fleygði út.
Það vissi ekki minn kæri, og að því er ég best veit er honum ekki
kunnugt um það enn þá. Út komin leitaði ég hann uppi og stakk upp á
því við hann, rétt svona í gamni, hvort við ættum ekki að hressa
okkur ofurlítið við og líta við til dæmis á neðsta bar. En það
köllum við gjarnan jólasveinabælið, þú veist, hérna niðri í bæ og
getur verið athyglisvert að kíkja inn á stundum. Oft margt fleira
hreppakyns á kreiki þar en þessir austan af ættaróðalinu hennar
Grýlu, og ekki svo ýkja margar leiðindaskjóður. Alveg ágætustu
refaskinn innan um og saman við, allavega ekki svo mjög að óttast að
nokkur þar fari að skrúbba í manni eyrun að manni fornspurðum hvað
þá þvo upp fyrir mann heilagarnirnar manns...
Grýla kallar á
börnin sín
þegar hún fer að
sjóða til jóla –
Komið þið hingað
öll til mín,
Nípa, Típa,
Næja, Tæja,
Nútur, Kútur,
Nafar, Tafar,
Láni, Sláni,
Leppur, Skreppur,
Loki, Poki,
Leppatuska,
Langleggur
og Leiðindaskjóða,
Völustakkur og
Bóla...
Æ, töturskjóðurnar, andvarpaði hún mæðulega, er hún
líkast og í öðrum heimi hafði farið með barnagæluna gömlu,
staldrandi við og snúandi sér við í sporunum, enn horfandi blikandi
augum sínum niður eftir, niður í strætið sem hýsti neðsta bar.
Æjá, óþægðarskjóðurnar, óþekktarangarnir litlu, tók
Andrík undir með henni og leit einnig niður í strætið, afar hugsi.
Heldurðu annars ekki, sagði hún svo, enn afar hugsi, að þau hafi
frekar lent í jólakettinum, heldurðu það ekki? Frekar en að Grýla
hafi farið að sjóða þau í pottinum sínum fyrir óþekkt, þessi
angaskinn. Að þau á sinn hátt hafi verið strengd á krossinn sinn,
líkt og þú strekktir roðskinnið þitt á sinn, og litlu skinnin fengið
litlu um það ráðið frekar en krossfesta roðhænsnið þitt — engar
flíkur fengið til jólanna, angaskinnin, og því farið rakleiðis beint
í köttinn. — En honum? Hvernig féll honum, þarna í gini litla
Grýlukattar — þínum ástkæra?
Ertu frá þér, mín kæra! Hann hefði ekki viljað þarna
inn frekar en að lenda í gini ljónsins! Auðvitað var þetta einungis
saklaust grín af minni hálfu, vitandi hvað honum bjó í brjósti, var
einungis að vona að andrúmsloftið yrði aðeins léttbærara, en þetta
var meira en hann þoldi. Hann nísti enn tönnum en nú með pípuna
kalda í annarri hendinni og með munnstykkið brotið í hinni. Og á
leiðinni heim fékk ég svo að hlýða á ansi kjarnyrta ræðu. — Á mig
væri nú ekki mikils að treysta. Eða væri það ekki ansi hart fyrir
hann ef hans fyrrum kærustur ættu alltaf að þurfa að taka af mér
ómakið þegar koma þyrfti honum til varnar. Hvort mér myndi kannski
þykja skemmtilegra að hann temdi sér að fara heldur út með þeim á
sýningar, kaffihús, bari... Og upp rauk tóbaksmökkurinn af honum
eins og af eldfjalli, hann með sitthvora rettuna í höndum sér, á
milli þess sem hann klemmdi þær milli vara sér og saug af áfergju,
sífellt þreifandi um sitt hárprúða höfuð, líkt og hann vildi ganga
úr skugga um að örugglega margt og miklu meira en broddar einskærir
eða jafnvel eitthvað enn stífara skorið hægra eða vinstra skreytti
leður á höfði hans prúða....
Eða þó nú væri að ég bjargaði honum frá hreinni
andlegri nauð og hefði splæst á hann nokkrum rettum, eins og nú var
ástatt fyrir honum.
Þær hafa dregist aðeins aftur úr,
grímugerðarkonurnar. Hin eru að tínast inn, elskulegir mennirnir
þeirra staldra aðeins við í dyrunum og senda þeim yndislegan,
andríkan tóninn. Þeir veifa til þeirra léttir í lund og þær veifa
brosandi á móti og þeir hverfa á undan inn ásamt með pípum sínum.
Skyldi hún fá að fara inn? Skyldi henni verða gefin grið? Hver
skyldi vera dyravörður núna? Eða barstjórinn vera nærstaddur?
Ellegar þeirra fyrrum lífsförunautar um hríð? Skyldu þau fá að hlýða
á söng vildarvinarins villtasta? Skyldi einhver eiga eftir að lenda
í gini ljóns —.
Blessuð vertu, höfum ekki áhyggjur af því, sagði
vinkona hennar og hló. Við förum þá bara í jólaköttinn! Varla heldur
mikil hætta á því að andaktugheitatungan kitli oss um of óþægilega í
eyru þar eða fari að sleikja sig svo mjög upp við vorar heilagarnir,
eða heldurðu það nokkur?
Andagift í neðra?
Sem listamaður væri hún einungis miðill, heyrði hún sjálfa sig
segja. Að andinn hefði komið yfir sig í líki hvítrar dúfu er hefði
flögrað upp og niður fótlegginn á sér eins og íkorni á harðahlaupum
sem ætlaði sig lifandi að drepa, engu líkara en að hún hefði stigið
allt niður til heljar og —. Það er nokkuð liðið á kvöld og þau sitja
enn inni á barnum, kjarninn úr hópnum. Vinkona hennar og tónskáldið
eru nýfarin, dyravörðurinn hafði beðið þau vinsamlegast að yfirgefa
staðinn — tónskáldið hafði alls ekki viljað láta sér segjast að
þetta væri ekki tónlistarbar heldur þrotlaust sungið lögin sín sinni
hástemmdu röddu, og annars ekki við svo slæmar undirtektir, og sér í
lagi fengið hinar hressilegustu undirtektir er hann hafði kyrjað
nýjasta sálminn sinn, þennan strætósálm nr. 51. Spörfuglinn söngvni,
þó þerna ætti að heita á barnum, hafði ekki heldur gætt nóg að sér
og sást ekki meira það kvöldið.
Hvít dúfa eins og íkorni að drepa þig! át
leigubílstjórinn upp eftir henni furðulostinn, alveg að farast úr
hungri eftir meiri söng. Og allt niður til heljar...
Maður verður að hafa upplifað innblástur og andagift
á eigin þreyttum líkama og kvalinni sál til að skilja hvað listin
er, útskýrði bankastjórabílstjórinn fyrir honum. Hefurðu aldrei
keyrt þorskhausa?
Þær höfðu fengið að fara inn eins og ekkert hefði í
skorist, og ekkert hafði orðið vart við neina fortíðardrauga. Og
ekkert að minnsta kosti enn í skorist utan þetta með tónskáldið.
Þvílíkur heilagleiki! Það var þá paradís, eða hitt þó heldur. Var
ekki fokið í flest skjól ef ekki mátti syngja smá?
Sveitaball, já ekkert jafnast á við sveitaball,
raular hún lágt með sjálfri sér. Sveita-ball, sveita-ball...
Sveitaball, já ekkert jafnast á við sveitaball, sveita-ball,
sveita-sveita-ball... Sveitaball, það er í orðsins merking
sveitaball, sveita-ball, sveita-ball... Sveitaball, tra, lalla,
lalla...
Maðurinn hennar snýr sér hvasst að henni og sussar á
hana. Viltu að okkur verði hent út?
Leigubílstjórinn lítur á klukkuna, lýkur við bjórinn
sinn og stendur á fætur, hafandi enga eirð meiri í sínum beinum. Ég
skil ykkur því miður ekki, segir hann vandræðalegur. Hvítar dúfur og
þorskhausar? Nei, ég hef aldrei keyrt vörubíl og þaðan af síður með
þorskhausa. Bara keyrt hann gamla Grána minn. Og ég er ekki í
Hvítasunnusöfnuðinum, bætir hann við brosandi og dálítið afsakandi.
Eruð þið kannski þar?
Nei, en við erum hins vegar í Vottunum, svarar
bankastjórabílstjórinn, grafalvarlegur á svip.
Vottum grímulausrar andagiftar, botnaði frú hans
fyrir hann honum yfir öxl og laumaðist til að gefa grímulistakonunni
enn eitt olnbogaskot.
Leigubílstjórinn þakkar fyrir sig og kveður með
flóttalegum undrunarsvip, með þeim orðum að hann hafi allavega og
ævinlega haft mikið yndi af góðum söng. En nú verði hann að fara að
drífa sig eigi hann ekki að missa af síðasta kvöldvagninum. Og konan
bíði sín heima, æ, lenti á fundi hjá Gránufélaginu eða eitthvað,
tautar hann með sjálfum sér og útskýrir fyrir viðstöddum að það sé
einslags spila- eða kvæðamannafélag nokkurra leigubílstjóra, fremur
í eldri kantinum þó að æ fleiri yngri bættust í hópinn, og allra
mjög söng- og spilaglaðra — æ, eða á smá ralli með
lúðrasveitarfélögunum, finn eitthvað út úr því, að segja við hana...
En hafið hugheilar þakkir fyrir —.
Það er farið að nálgast miðnætti, þá er rennur upp
hvítasunnan, þá er heilagur andi kom yfir postuluna, fyrir nærfellt
tvöþúsund árum. Og bjallan mun klingja á barnum og ljósin fara að
loga skært. Og barstjórinn ef til vill standa upp og kvaka yfir
salinn: Góðir gestir, góðir gestir, þökkum fyrir í kvöld. Orðið er
háheilagt, runnin upp hvítasunnan, verðum því miður að loka...
Hún stendur upp, gengur inn í salinn miðjan og heyrir
sjálfa sig mæla hárri og þó ofurlítið reikulli röddu yfir söfnuðinn
allan: Góðir gestir, góðir gestir, herrar mínir og frúr, allir
vildarvinir góðir! Brátt munu ganga í salinn hin heilaga jómfrú og
andi hins krossfesta...
Engum togum skipti, dyravörðurinn var kominn upp að
henni samstundis. Andartaki síðar stendur hún ein og yfirgefin
hálfringluð úti á stétt. Hún bíður um stund, stjáklandi fram og til
baka. Enn er hálftími þangað til verður lokað. Loks verður hún
þreytt á biðinni og röltir ein heim.
Nokkru síðar birtist maðurinn hennar. Hann minnist
ekki á neitt né hún heldur. Hvorugt biður hitt afsökunar á neinu og
spurning hvort brýna nauðsyn beri til. Henni finnst þó þögnin hálf
óbærileg, sem hún liggur og teygir úr sér, nýkomin upp í rúm. Heyrir
að hann lætur vatnið renna, burstar tennurnar, skrúfar aftur fyrir.
Heyrir til hans og sér þegar hann kemur inn og ber í skímuna frá
þungum gluggatjöldunum. Ó, hve létt er þó hans skóhljóð. Og hún
virðir fyrir sér fagurskapaða skuggamynd líkama hans, er hann tekur
að afklæða sig.
Og sem hann lætur sig líða út af í rúmið og breiðir
yfir sig sængina næstum upp yfir haus, verður honum að orði:
Ég ætla mér ekki í þá dyngju að falla, vina mín, að
ætla að fara að kóa með þér þegar þú ert í þessu stuðinu. Skalt ekki
halda það.
Og hann velti sér yfir á fráhverfuhliðina.
Grímulaus orð og andagift
Helgin hefur í raun verið ljúf og indæl. Strax að morgni höfðu
þau afgreitt leiðindin sem þau höfðu sofnað út frá. Höfðu átt
smávegis til að fá sér í staupinu, rétt til að hýrga sig í tilefni
hátíðarinnar, og það einnegin glatt andrúmsloftið. Aldrei skyldu þau
falla í þá gryfju að leita ekki strax lausnar á misklíðarefnum
sínum. Maður verður að rækta garðinn sinn og reita illgresið
jafnóðum, áður en það breiðir úr sér. Rækta með sér af alúð hinn
góða anda, þó að kynni að vera helst til of mikils mælst að rækta
ginnheilagan anda.
Hún bað hann að fyrirgefa, þó að henni væri að vísu
ekki alveg ljóst fyrir hvað. Og hann lét gott heita. Málið afgreitt,
þau skáluðu fyrir vináttu sinni og tóku upp léttara hjal. Á annan í
hvítasunnu höfðu þau skroppið niður í ráðhús. Núna fyrst var hægt að
skoða verkin alminnilega, nú þegar ekki var eins mikil þröng á þingi
og við opnunina. Sýningin hafði greinilega spurst vel út, þrátt
fyrir að enn hefði ekkert verið á hana minnst í blöðum utan stuttrar
fréttatilkynningar á laugardeginum. Krossfestingin var enn
augljóslega miðpunkturinn, þrátt fyrir að verkið væri þarna í
hálfgerðum afkima inni á gangi. Hún naut þess að finna hve blendnar
tilfinningar það enn vakti. Hver og einn virtist túlka eftir eigin
höfði, lesa úr því hinar ólíkustu skírskotanir, líkt og við
opnunina. Sjálf var hún ekki einu sinni viss um hvað hún var að
fara. Eða eins og hún hafði sagt á Efsta bar, að sér liði stundum
eins og miðli, andinn kæmi yfir hana og hugmyndir spryttu fram líkt
og úr óáþreifanlegum ómælisvíddum að handan. Líkt og hún sæi inn í
óborinn, formlausan heim, sem þyrfti að skapa og móta. Þannig hafði
þetta verk einmitt skotið fyrstu frjóöngum í djúpum huga hennar,
daginn sem lánið tók að elta hana, þegar hún fékk óláns takið í
bakið og upplifði sitt síðasta í verkuninni.
Hann er enn dálítið hikandi við að láta í ljós álit
sitt. Virðist jafnvel vera heldur hrifnari af verkum sumra annarra.
Staðnæmist enn og aftur við eitt af verkum vinkonu þeirra úr
ráðhúsinu, harla djúpt hugsi. Þetta er afar dulúðug, grænleit og
lítið eitt gljáleit gríma, sterk í látleysi sínu. Slæða úr grófri
netgrysju, böðuð þurrleitum, þó dálítið grængoluðum lit, slútir
niður yfir annan helming andlitsins og dýpkar dulrætt, næstum
ófreskt augntillitið. Þetta verk höfðar dálítið til mín, segir hann
og hlær. Finnst mér ég jafnvel sjá sjálfan mig í anda í því!
Sérkennileg tilfinning.
Kannski að þið séuð svona lík! Hún brosir og strýkur
honum blítt um vanga. Ég veit reyndar, bætir hún við, að hún mótaði
grímuna eftir eigin andliti og svipmóti. Þannig séð, einskonar
sjálfsmynd hennar, þó að auðvitað sé gríma það aldrei í eðli sínu,
þá væru það ekki grímur. Því að grímu verður aldrei samsamað við
neinn einstakling. Sönn gríma birtir okkur eðli manneskjunnar í
hnotskurn, ekki einhverrar einnar, tveggja eða neinna þriggja,
heldur sammannlegt eðli manneskjunnar, jafnvel í allri heild sinni
þegar best lætur, þó að þess þekkist víst vart nein dæmi; nú en
annars í brotum, misjafnlega áhrifamiklum. Síðan er það okkar að
leggja saman brotin — líkt og við værum blindravinir að púsla saman
hinum ýmsu hugmyndum þeirra um fíl, skilurðu!
Enn stóð hún sig að því að vera farin að tala eins og
miðill! Núna raunar eins og henni væri blásið í brjóst anda
lærimeistara síns í háborg háborganna, sem hún hafði numið svo mikið
af, þá er hún meðal annars aðstoðaði hana við að búa til
eldfjallsgrímu eina mikla handa bergrisum. Sjálf skildi hún tæpast
enn hvað hún hafði verið að fara, sú ágæta grímugerðarkona, og var
þó smám saman að renna upp fyrir henni ljós, sérstaklega nú upp á
síðkastið er hún var aftur tekin til við grímugerðina af kappi. Eða
því þá hafði hún svo oft og einatt klykkt út með blindralíkingunni,
vinkona hennar góð? Hafði gjarnan haft það fyrir sið er þær luku
spjalli í bili og stungu upp í munkinn, sem hún einatt svo hafði
kallað athöfnina að kýla tappann í líkjörsflöskuna, og þær héldu
áfram að vinna. Var það ekki einmitt aðall blindra — skynbragðið er
þeir báru á svo margt sem sjáendum var hulið? Beinlínis sáu dýpra af
því að þeir skynjuðu andrými hlutanna, sjálft andrými manneskjunnar,
hið eiginlega viðmót hennar — höfðu hina ósýnilegu grímu á hreinu og
tæru, ótruflaðir af sléttu og felldu yfirborði sem annars villti
sjáendum svo gjarnan sýn —.
Nei, sannri grímu verður aldrei samsamað við einn eða
neinn, klykkti hún út með, svo miðlandi speki lærimeistara síns, og
bætti þó við: Ekki nema það þó, að við ættum við grímu hins
grímulausa listamanns!
Þú hafðir mig þá sem sagt ekkert í huga í þinni,
segir hann, og er þó ekki laust við að enn tortryggni gæti í fremur
þungt þenkjandi svipnum.
Var hann þá enn að velta þessu fyrir sér! Auðvitað,
elsku, hjartans fíllinn minn! segir hún stríðnislega. Eða tókstu
ekki annars eftir því við opnunina, að allir tóku þig fyrir grímuna
mína? Mína grímulausu andagift! Sjálfa opinberun mína...
Láttu nú ekki svona! Maður má þó spyrja.
Hún bað hann að afsaka. Ævinlega skyldi það vera hún
sem að lokum gerði það. Ó, að hún bara kynni að umgangast þennan
elsku mann sinn, að hún gæti sýnt honum fram á að jafnvel orðin
sjálf voru grímur. Að maður skyldi ekki taka allt of bókstaflega. Í
því var fólgið eðli tungumálsins, að lesa úr grímum orðanna — sem
ásamt svo fjölmörgu öðru mynduðu andrými manneskjunnar og viðmót.
Eða var annars til nokkuð ófullkomnara en einmitt orðin tóm? Hvers
virði væri hugsun ef ekkert leyndist að baki orðanna? Hvers virði
væri leikverk án leikara, leiksvið án leiktjalda? Það væru
flatneskjulegar grímur.
Lát þú ekki svona, þráhyggjupúkinn þinn, þorskhausinn
þinn, fílsunginn minn!
Og hún tók hlæjandi undir arm hans og leiddi hann út
úr glerhöllinni miklu sem hýsti sýninguna, með þeim orðum að nú færu
þau að skoða mannlífið á neðsta bar. Eða veistu ekki annars af
hverju annar í hvítasunnu er? Það er af því að fyrri daginn var hið
þríeina í efra en hinn seinni daginn í neðra. Sjáðu til, af því að
hvorki faðirinn né sonurinn hvað þá heldur hin heilaga jómfrú fara í
manngreinarálit, ekki frekar en hverjar aðrar hvítar dúfur flögrandi
um geiminn í tíma og rúmi. Í tíma og ótíma, tíma og ótíma, tíma
og... hún svo sönglaði.
Ég skil þig ekki, sagði hann og ekki var laust við að
ofurlitlum óttaglampa brygði fyrir í augum. Ert þú kannski í
Vottunum líka?
Nei, honum hafði ekki litist á að fara svo djúpt sem
í neðra, ekki frekar en fyrri daginn. Ekki heldur vogandi að ætla að
teyma hann þangað inn gegn vilja sínum, ekki fremur en fíl inn í
glervörubúð.
Og varla í bráð áttu þau afturkvæmt í efra. Þau höfðu
því í staðinn rölt á allrasálnabar, sem hún svo kallaði, af því að
þar áttu allir ríkir jafnt sem fátækir, hvort sem var að andlegum
eða veraldlegum auði, ekki aðeins innangengt, jafnt sauðsvartur
almúginn sem himingnæfustu menningarvitar, heldur var líka hægt að
sitja þar úti á góðviðrisdögum, líkt og núna, og horfa á börnin
kríta liðugt og hoppa parísinn sinn út um alla stétt.
Yndislegt var að sitja þar á ilvolgri stéttinni,
þarna í sjálfri miðri hringiðu bæjarins, og láta sólina baka sig,
alls óáreitt af allri rafurmögnun eða annarri heilaatóma mögnun. Og
óneitanlega kostur að þaðan væri lífsins ómögulegt að kasta manni
út. Og varla færi nokkur að láta setja mann inn á svo fögrum degi?
Hvað þá konu!
Skál, ástin mín! segir hún og mundar munkalíkjörinn
sinn góða.
Og hann bráðnar gagnvart allri fegurðinni og brosir á
ný. Og bað hana að afsaka! Tók út úr sér pípuna og bað hana að
afsaka! Hann! — Nei, auðvitað vissi hann vel að hún væri ekkert í
Vottunum. Þetta hefði alveg óvart hrokkið út úr sér, hann gæti
stundum orðið svo styggur að hann skildi það varla sjálfur. Og eru
þeir heldur nokkuð í dúfunum? Elskan mín, ég bið þig innilega að
fyrirgefa. Full skulum signa, dís minna drauma! Gullveigar skál, le
dôme og allra heilagra anda! Mér líður eins og við svifum á
englavængjum í sjálfri paradís —.
Bregðast krosstré?
Enn, að minnsta kosti, hafði enginn boðið í verkið þegar
hvítasunnan var að baki. Henni var það heldur ekkert heilagt mál að
fá rauðan punkt líkt og kominn var við all nokkur verka félaga
hennar. Hugmyndin var að sýningin skyldi standa fram að kosningunum,
sem nú voru í nánd, og aldrei að vita nema að kaupáhugi ætti eftir
að vakna þessa daga sem eftir leifðu. Allavega þurfti hún ekki að
kvarta undan áhugaleysi fyrir verkinu. Þó svo að enginn kæmi rauði
punkturinn, þá hrönnuðust punktarnir og kommurnar svo upp í kringum
hina krossfestu andagift á síðum dagblaðanna, að vart var ofmælt að
hún ætti að lokum athygli allra. Hvað var hún eiginlega komin út
í...?
Fyrstu stóru fregnirnar berast henni síðdegis á
þriðjudeginum með manninum hennar, upplýsingafulltrúanum, sem kemur
beint heim úr vinnunni eins og flögrandi bréfdúfa, berandist með
miklum vængjaslætti rakleiðis inn í eldhús. Orðalaust skellir hann
síðdegisfréttablaðinu beint á borðið fyrir framan hana. Hann er í
miklu uppnámi og svo rjóður í vöngum að sjálfur roðagullinn
blaðhausinn bliknar. Og rýkur fram með það sama.
Fiskvinnslustúlka skákar fyrrum borgarstjóra,
er letrað þvert yfir forsíðuna með þykku fyrirsagnarletri. Fyrir
neðan var stór litmynd af verkinu hennar, einmitt tekin frá því sama
sjónarhorni og hún hafði séð á myndavélarskjá ljósmyndarans við
opnunina í ráðhúsinu. Í forgrunni eru höfuð og höfuðföt forvitinna
sýningargesta.
Tilvísanir í nánari skrif inni í blaðinu runnu saman
í móðu fyrir augum hennar. Jesús Kristur! Guð sé oss næstur! Og hún
snýr blaðinu við og ber baksíðuna augum:
Borgarfulltrúi í hungurverkfalli. Vill
afdráttarlausar skýringar á brotthvarfi myndar — krefst
borgarráðsfundar tafarlaust.
Hermir þessi aðalbaksíðufregn að aðalborgarfulltrúi
minnihlutans og samflokksmaður fyrrum borgarstjóra, og nú í
aðalbaráttusæti í komandi kosningum, hafi gengið á fund
borgarstjórans þá snemma um morguninn og lýst yfir því að hún myndi
ekki ganga um dyr mötuneytis ráðhússins, hvað þá neyta þar matar,
fyrr en ákveðið verk á sýningu Almenna listvinafélagsins, er nú
héngi uppi við mötuneytisdyrnar, hefði verið fjarlægt þaðan. Og þá
jafnframt að hún myndi hvorki bragða vott né þurrt í mötuneytinu
fyrr en myndin sem þarna hefði hangið uppi hefði verið sett upp á ný
— mynd sem hún vissi ekki betur en að hefði verið þar svo lengi hún
myndi, eftir einn af valinkunnustu málurum landsins, málverk af
forvera núverandi borgarstjóra, núverandi háttvirtum ráðherra.
Fylgir það jafnframt fréttinni að borgarfulltrúinn hafi krafist
borgarráðsfundar tafarlaust og vilji fá afdráttarlausar skýringar á
brotthvarfi listaverksins. Er síðan haft eftir borgarstjóra að hún
hafi fallist á að taka sér umhugsunarfrest í málinu í fáeina daga,
en myndi þó ábyrgjast að borgarfulltrúinn yrði ekki hungurmorða.
Hún er sem steini lostinn. Á dauða sínum átti hún von
en ekki þessu! Vesalings borgarfulltrúinn. Skyldi hún lifa þetta af?
Hún er kominn á fremsta hlunn með að hringja í vinkonu sína í
ráðhúsinu og biðja hana um að víxla verkinu sínu út fyrir hitt
undireins, en auðvitað er upplýsingaþjónustan búin að loka. Hvaða
hljóð er þetta annars? Tölvupikk? Gapandi af undrun læðist hún fram
og að dyrunum inn í vinnuherbergið. Og viti menn, viti konur! Situr
hann ekki þarna við tölvuna hennar, á kafi í þykkum tóbaksreyk,
búinn að ryðja grímugerðardótinu hennar til hliðar. Er hún kemur í
gættina byrstir hann sig og harðbannar henni að trufla sig.
Ertu, segir hún samt lágum, hikandi en forvitnislegum
rómi, ertu kominn yfir tölvuóþolið? Hættur með blek...
Láttu mig í friði, hrópar hann og reitir hár sitt.
Eða á þetta að enda með því að ég fái fyrir þér fullkomið óþol...
Hún hrökklaðist til baka. Og hvorki sá neitt af honum
né heyrði lengi kvölds, einungis rétt nam lágvært pikkið á tölvuna,
ekki fyrr en hann sýndi á sér snið að taka á sig náðir síðla kvölds.
Hafði hann fengið svona ofboðslegan innblástur? Eitthvað blásið
honum svona svakalega í brjóst andríkinu að hann hreinlega treysti
sér ekki til að punkta það nógu fljótt niður á blað með blekinu?
Hún fékk sér snarl frammi í eldhúsi og lauk við að
lesa blaðið. Var það kannski hún sjálf og krossfestingin og öll hin
mikla umfjöllun í blaðinu sem veitti honum svo mikilfenglegan
innblástur? Hún var virkilega spennt að fá að sjá sálminn eða hvað
þetta annars var sem hann væri að semja. Ó, að andríkið bara entist
honum sem lengst og fengi læknað hans þunga huga.
Hún á erfitt með að skilja harkaleg viðbrögðin við
verkinu sínu í blaðinu og er líka hálf feimin við að sjá sjálfa sig
á prentaðri mynd. Þau eru þarna fimm saman — hún og maðurinn hennar
og þau Andrík og Andríkur, ásamt Gránufélagsmanninum og lúðurblásara
söngglaða, leigubílstjóranum, öll á spjalli saman, öll frekar
brosmild með smá vínandagift í glösum. Þau eru auðvitað ekki
nafngreind þannig, og raunar er ekkert þeirra nafngreint nema hún
ein.
Annars staðar í blaðinu er eitthvað sem á að heita
viðtal við hana, ásamt mynd af henni þar sem hún stendur við verkið,
það litla sem annars af því sést fyrir fólki í kring, líkast því að
hún væri prófessor í miðjum fyrirlestri eða prestur að prédika yfir
söfnuði sínum. Drottinn minn dýri! Henni líður næstum því eins og
raunverulega krossfest sé —. Blaðamaðurinn hefur greinilega tekið
allt samviskusamlega upp á bandið sitt. Orð fyrir orð er hún látin
lýsa verkinu í þaula, allt frá tíu kílóunum upp úr sjó — allt frá
hatti oní sporð, öllu því sem átti að vera svo ekta, öllum hinum
dýra leygi Skjaldar, með spjótshala inn og útdraganlega og
spjótshaus og gullhorni í saltfiskssíðu, og allt til
ryðvarnarmálningarinnar roðagullnu er eiginlega væri líka ekta...
Og þarna var meira að segja smá minningargrein um
ömmu hennar og sérstaklega um neftóbaksbrúkun hennar, sem
blaðamaðurinn lét skýrt í ljósi skína að hlyti að hafa verið mjög
óhófleg, eftir stærð þessa gullhornsstúts að dæma — þvílíkur
ógnarinnar geimur hlyti þá ekki að hafa verið hornið allt og ógrynni
tóbaks það rúmað, og brúkunin hlyti þá að hafa verið eftir því — og
lýsti síðan draum öllum allt til enda, um þetta ömmuhorn í síðu, svo
sem hann komst að orði, að svo miklu leyti sem hún ekki hafði dregið
sumt undan, um hann Skjaldar leyg.
Jesús, eins gott að blaðasnápurinn hafði ekki fylgt
þeim eftir allt upp á Efsta bar!
Í viðtali við arkitekt ráðhússins kemur fram talsverð
vanþóknun á ýmsu því er varðar ráðhúsið og sýninguna, og þó
sérstaklega á verkinu hennar. Að þessi staður í húsinu rétt við
mötuneytisdyrnar væri notaður sem hluti af almennu sýningarrými væri
gjörsamlega ótækt og alls án hans leyfis. Sjálfur hefði hann lagt
sig í líma við að skapa heilstætt listaverk, sem allir væru sammála
um að byggingin öll væri, og hann vissulega og ævinlega hefði miðað
við að þessi veggstubbur ætti að vera alveg plein flötur,
gjörsneyddur öllum óþarfa, röklega afmarkaður hluti af allri heild
hússins, en þó fallist á að gera þá undanþágu á sínum tíma að í
þessu rými mætti vera mynd en þá einvörðungu mynd sem tengdist
borginni hreint og klárt fúnksjónelt, og svo fremi að myndin væri í
stílhreinum, konkrét ramma, og að litasétteringar verksins féllu að
litasamsetningu hornrýmisins alveg í hólf og gólf. Það væri því ansi
hart að einhverjar fiskvinnslukellingar útí bæ væru að leggja þetta
rými undir sig, og það á svo frámunalega ósmekklegan máta. Á meðan
verkið héngi þarna uppi í hornrýminu myndi hann ekki einungis líta á
það sem mjög persónulega móðgun við sig heldur hreinlega sem aðför
að sér sem listamanni. — Það er beinlínis andstyggilegt að vera
krossfestur á svo klúran hátt, og það í manns eigin rými! er haft
eftir honum að lokum.
Ásamt mynd af verkinu hennar — með myndatextanum
Upptæk andagift - upptæk krossfesting? — fylgir viðtalinu minni
mynd af litlu grímu vinkonu hennar inn í upplýsingabásnum. Í
rammatexta undir þeirri mynd, undir fyrirsögninni Mælirinn
fullur! er haft eftir arkitektinum að þessi mynd, eða hvað eigi
að kalla slíkt skreyti, sé í sjálfu móttökurými ráðhússins án
nokkurrar heimildar af hans hálfu, og sé því miður aðeins eitt dæmi
af allt of mörgum um óþolandi og óleyfilegt prjál í rýmum hússins.
Hann muni því ekki einvörðungu krefjast þess að krossfestingin verði
gerð upptæk heldur og einnig ætla að skera upp herör gegn öllu
ónytjadótinu og draslinu og heimildarlausa blómaskreytinu sem svo
lengi hafi varla verið þverfótandi fyrir út um allt hús. Nú sé
mælirinn fullur og tími til kominn að taka í taumana. Muni hann og
krefjast þess að þeir starfsmenn, er hér eigi hlut að máli, verði
dregnir til fullrar ábyrgðar og þeim veitt afar þung áminning.
Allur ketill féll henni þó í eld er hún kom að
leiðaranum, er var lagður undir málið í heild sinni, undir
fyrirsögninni: Svo bregðast krosstré sem önnur tré. — Nakin
andagift, nornagaldur í ráðhúsinu.
Ráðhús borgarinnar sé það bjarg er vor borg á standi
traust. Svo hefst leiðarinn og með þeim orðum að svo hafi verið allt
þar til nú að sannast hafi máltækið: Svo bregðast krosstré sem önnur
tré.
Virðulegur ráðherra og fyrrum borgarstjóri hafi nú
verið krossfestur í húsinu í algjöru heimildarleysi og með svo
óviðurkvæmilegum hætti að allt heiðvirt fólk hlyti beinlínis að
missa matarlistina. Við slíkt yrði ekki unað. Aðeins örfáir dagar
væru til kosninga. Augljóslega yrði ekki dvalið lengur í fortíðinni
og væri einungis eitt til bragðs að taka: Að kjósa rétt!
Vér getum eigi breytt því sem orðið er, segir
leiðarahöfundur síðan og er augljóslega mikið niðrifyrir. Horfum
heldur fram á veginn. Myndum með oss vort einingarband! Hugum að
vorum vonum og þrám og gróandanum í hjörtum vorum en látum eigi eins
og komið sé hrímkalt haust! Í rauninni eru engin vandamál til,
einungis lausnir. Varðveitum orkuna og sóum henni ekki í annað en
það sem gerlegt er. Brosum breitt framan í heiminn, og hann mun
brosa við okkur svo gleitt! Það eru svo ótal margar ástæður til að
brosa.
Stöndum ekki aðgerðarlaus með hendur í vösum eins og
hrímþursar! Brettum heldur upp ermar og drögum fána að húni borgar
vorrar og framtíðarlands! Vörpum af oss okinu, bræðum af oss ísinn!
Gefumst ei upp fyrir nornagaldri né eisukukli né neins konar
nakinni, eiturkaldri andagift! Heldur vorþeyinn virkjum í hjörtum
vorum! Undir kjörorði voru, vorum ísbjarnarblús: Kjósum rétt, ei
órétt — og björninn er unninn!
Var nokkuð eftir nema að hún gengist undir okið vestur á
Valhúsahæð? Hún er úrvinda af þreytu þegar hún leggst upp í rúm. Æ,
bara að amma hennar væri nú hjá henni. Hún nuddar ofurþreytt augun,
sem hún heyrir til hans frammi að hann er hættur tölvupikkinu. Æ,
mikið er það gott að heyra, hann má alls ekki ofgera sér. Og hlustar
á er hann skrúfar frá vatninu og burstar tennur og skrúfar fyrir. Og
heyrir til hans er hann slær úr pípunni sinni frammi á gangi. Ó, hve
hún hlakkar til. Vonandi lofar hann henni að lesa. Ó, að hann
bregðist henni nú ekki — að hann hafi nú heimilað andríkinu fullan
og óheftan aðgang að tölvunni hennar litlu og snotru. Hún heyrir enn
til hans og sér óljóst er hann læðist inn í svefnherbergið, svo létt
að hún nemur varla skóhljóðið. Nei annars, hún er svo örþreytt að
hún gæti ekki einu sinni farið með bænirnar sínar — hvað þá lesið
sálma! En hvaða, hvaða? Er hana að dreyma? Hvað er hann að fara með
sængina sína...?
Fyrsti heimur?
Annar heimur?
Þriðji heimur?
Fjórði heimur?
Fimmti heimur?
Sjötti heimur?
Í allt öðrum heimi, heima í millum eða heimum alls neðar?
Sjöundi og efsti heimur?
Heimsendir?
Endir?
prenta skjal
Rómanza:
heim á kvist
|